عرضه اولیه سکه (ICO) یکی از مکانیزم‌های بازار ارزهای دیجیتال برای جمع‌آوری سرمایه راه‌اندازی، توسعه و گسترش پروژه‌های بلاکچینی و رمز ارزهاست. ICO ممکن است قبل و یا بعد از شروع کار یک پروژه اجرایی گردد؛
اگر چه ترجیح توسعه دهندگان عرضه اولیه ارز دیجیتال قبل از راه‌اندازی پروژه است تا بتوانند بواسطه سرمایه بدست آمده محصولشان را بهبود دهند. در واقع توسعه دهندگان با روش عرضه اولیه کوین قادر به فراهم کردن بودجه مالی گسترش پروژه‌شان و جذب سرمایه‌گذاران فراوان از سراسر جهان بودند.
از طریق عرضه اولیه ارز دیجیتال (Initial Coin Offering) افراد مبالغی را جهت سرمایه‌گذاری در اختیار صاحبان پروژه قرار داده و بجای آن توکن بلاکچین پروژه تازه را دریافت می‌کنند. این روش را تا حدودی می‌توان مشابه عرضه اولیه سهام (IPO) درنظر گرفت.
سایت معرفی عرضه اولیه ارز دیجیتال رایگان منبعی برای جمع‌آوری وجوه جهت راه‌اندازی پروزه‌ها و پلتفرم‌های جدید است. عرضه اولیه سکه یا کوین یکی از تغییرات بزرگ در سال‌های گذشته بوده است. از این رو تعجبی ندارد که سوالاتی از قبیل Ico ارز دیجیتال چیست؟ Ido و ico چیست؟ Ieo چیست؟ و … برای شما رخ دهد. در ادامه این مطلب به توضیحات بیشتری درباره عرضه اولیه سکه یا کوین ICO خواهم پرداخت.
عرضه اولیه توکن یا Ico ارز دیجیتال چیست؟
در ابتدای بحث شاید با این پرسش مواجه شوید که Ico مخفف چیست؟ ICO در واقع مخفف عبارت Initial Coin Offering به معنای عرضه اولیه سکه است. منظور از این مفهوم، عرضه اولیه سکه از سوی فرد و یا سازمانی برای جذب سرمایه برای شروع یک پروژه جدید انجام می‌شود.
بدین ترتیب آن فرد یا سازمان بواسطه دریافت وجوه از سرمایه‌گذاران، توکن مخصوص خود را در اختیارشان قرار می‌دهد. در فرآیند عرضه اولیه سکه (Initial Coin Offering) فرد یا یک سازمان برای ساختن یک سکه جدید یا ایجاد یک سرویس، اپلیکیشن سرمایه جمع می‌کند و در ازای آن به سرمایه‌گذاران مقداری توکن ارائه می‌کند.
این توکن یا سکه‌ها در ادامه سرویس یا اپلیکیشنی که قرار است ایجاد گردد، قابل استفاده هستند. در این فاز سرمایه‌گذاری جمعی پروژه بواسطه ایجاد توکن‌هایی بر بستر بلاکچین، سرمایه کافی را جهت تبدیل ایده به واقعیت بدست خواهد آورد.
ICO در بازار ارز دیجیتال معادل IPO به معنای عرضه اولیه سهام است. در ICO یا اینیشیال کوین آفرینگ که در واقع نوعی جمع‌سپاری (Crowdfunding) محسوب می‌شود، به نحوی پیش فروش توکن، کوین یا ارز دیجیتال انجام می‌شود. عرضه اولیه اتریوم در سال 2014 از مشهورترین ICO های جهان است که در طول آن 60 میلیون اتر (ETH) با قیمتی برابر 0.3 دلار به فروش رفت. بدین منظور تیم توسعه‌دهنده فایلی تحت عنوان وایت پیپر برای ارائه جزئیات مربوط به پروژه، هدف آن و جذب خریداران ایجاد می‌کند. در نهایت با سرمایه بدست آمده اقدام به ساخت سرویس و یا برنامه خود می‌کنند.
بیشتر بخوانید:وایت پیپر ارز دیجیتال و کاربرد سپیدنامه ارزهای دیجیتال
تاریخچه عرضه اولیه سکه
این رویه برای اولین بار از سال‌های 2013 و 2014 شروع شد؛ زمانی که ویتالیک بوترین و دیگر توسعه‌دهندگان پروژه اتریوم، بواسطه عرضه اولیه سکه توانستند سرمایه لازم را جمع‌آوری کنند. در سال 2017 روش ICO به اوج موفقیت خود رسید و پروژه‌های مختلفی توانستند در مجموعه به 5.6 میلیارد دلار سرمایه دست یابند.
در دو ماهه‌ی نخست سال 2018 این مبلغ به یک میلیارد رسید. پروژه اتریوم به عنوان موفق‌ترین رویداد ICO توانست به 50 میلیون دلار جذب سرمایه برسد و 18 میلیون دلار از طریق این رویداد سود بدست آورد.
از آن زمان تابحال راه‌اندازی یک ICO تبدیل به یک هنجار در فضای ارز دیجیتال شده است. برخی پروژه‌ها نتوانستند موفقیت چندانی بدین واسطه کسب کنند و انتظارات سرمایه‌گذاران را برآورده سازند، که به دنبال آن مال‌باختگان از آن‌ها به مراجع قانونی شکایت کردند.
این روند که سبب ورود نهادهای قانونی و نظارتی به عرضه اولیه ارز دیجیتال شد، وضع قوانین سخت‌گیرانه برای اجرای این رویداد را به دنبال داشت. بعد از وضع این قوانین پروژه‌ها دیگر نتوانستند به آسانی سال‌های ابتدایی اقدام به عرضه اولیه توکن کنند و ملزم به رعایت قوانین و شرایطی قبل از شروع رویداد شدند. اما هنوز این قوانین چندان موفق عمل نکرده و نتوانسته ازکلاهبرداری و طرح پانزی در این حیطه جلوگیری نماید.
بیشتر بخوانید:طرح پانزی Ponzi Schema و نحوه شناسایی کلاهبرداری پانزی
عرضه اولیه سکه یا کوین چگونه انجام می‌شود؟
پروژه‌های جدید ارز دیجیتال در اولین قدم برای شروع عرضه اولیه کوین (ICO)، وایت پیپر (White Paper) آن را منتشر می‌کنند. در این سپیدنامه نقشه کلی پروژه و اهداف آن ذکر می‌شود. همچنین میزان سرمایه لازم، سهم صاحبان پروژه از توکن‌ها، ارزهای مورد پذیرش از سرمایه‌گذاران و زمان عرضه در آن اعلام می‌گردد. در هنگام عرضه، افرادی که تصمیم به سرمایه‌گذاری در آن پروژه را دارند بواسطه ارزهای دیجیتال و یا ارزهای فیات مورد پذیرش صاحبان پروژه اقدام به خریداری توکن می‌کنند.
توکن‌های بلاکچینی در صورتی که توسط صرافی‌های بزرگ و معتبری نظیر بایننس پذیرفته شوند، سرمایه‌ای قابل پیشرفت برای کسانی است که در زمان عرضه اولیه آن‌ها را خریداری نمودند.
در برخی مواقع بعد از اتمام عرضه اولیه سکه، پروژه به دلیل عدم جمع‌آوری سرمایه پیش‌بینی شده توسط صاحبان استارت آپ شکست خورده و صاحبان پروژه موظف به بازگرداندن مبالغ جمع‌آوری شده به سرمایه‌گذاران خواهند بود.
مزایای عرضه اولیه ارز دیجیتال
در زیر به برخی از مزایای عرضه اولیه سکه اشاره می‌کنم:
- توکن‌ها به آسانی و سریعا تبدیل به وجه نقدی می‌شوند و سرمایه‌گذاران دیگر نگران تبدیل آن‌ها به نقدینگی نخواهند بود.
- آنلاین بودن رویداد IOC باعث می‌شود سرمایه‌گذاران به راحتی در آن شرکت کرده و خرید و فروش توکن خریداری شده را در کم‌ترین زمان و به آسانی از راه دور انجام دهند.
- شرکت در رویدارد IOC و عرضه اولیه ارز دیجیتال به سبب رشد روز به روز محبوبیت جایگاه رمز ارزها در اقتصاد دنیا، بازدهی بالا و سریع برای سرمایه‌گذاران به دنبال خواهد داشت.
- با توجه به اینکه عرضه اولیه سکه در شبکه بلاکچین انجام می‌گیرد، غیرمتمرکز بوده و امکان تقلب در نتایج وجود نخواهد داشت.
معایب عرضه اولیه سکه
عرضه اولیه ارز دیجیتال علاوه‌بر مزایای گفته شده، معایبی نیز دارد که در زیر به آن‌ها اشاره می‌کنیم:
- امکان شکست پروژه و نابودی سرمایه
- از بین رفتن سرمایه در زمان کوتاه به علت نوسانات بازار کریپتوکارنسی
- وجود کلاهبرداری‌های متعدد در رویدادهای ICO
چه کسی امکان راه اندازی ICO را دارد؟
تکنولوژی بکار رفته در ایجاد و توزیع توکن‌های جدید بدون هیچ محدودیتی در دسترس عموم قرار دارد. بدین معنا که هرکسی امکان راه‌اندازی ICO را خواهد داشت. با این حال در عمل، پیش از راه‌اندازی یک عرضه اولیه سکه باید مقررات قانونی را درنظر گرفت. البته مقررات در مورد ICOs در آمریکا به دلیل عدم وجود هیچ نهادی برای اعمال یا نظارت آن‌ها، کامل نیستند؛
از این‌رو تا هنگامی که بتوانید فناوری را راه‌اندازی نمایید، در ساخت ارز خود مطابق سلیقه‌تان آزادید.
در برخی کشورها ICO به صورت کامل ممنوع می‌باشد. ICO از میان تمامی روش‌های تامین بودحه، یکی از راه‌حل‌های ساده به شمار می‌رود. از آنجاییکه هیچ قانونی برای ICO و ارزهای دیجیتال وجود ندارد، کلاهبرداری‌های متعددی در این زمینه رخ می‌دهد. البته لازم به ذکر است در سال 1399 در کشور ما تبصره‌ای برای قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز ارائه شد که تصویب نگردید.
بیشتر بخوانید:اصلاح قانون مبارزه با قاچاق کالا و ارز ماده 17
فراموش نکنید عدم وجود مقررات در این حیطه در برخی کشوذها، به معنای امکان ایجاد خودسرانه ICO و آزادی عمل کامل نیست. جریمه به اتهام عرضه بدون قانون اوراق بهادر چیز بعییدی نیست. در صورتی که در کشور شما به عقیده یک سازمان نظارتی، توکن‌ها به عنوان اوراق بهادار شناخته شوند، روندی دشوار و سختی را برای جمع‌آوری سرمایه و روش‌های سنتی عرضه سهام در پیش خواهید داشت.
روش اطلاع از عرضه اولیه ارز دیجیتال
در زمینه اطلاع از عرضه اولیه ارز دیجیتال دستورالعمل مشخصی وجود ندارد. افراد فعال در این حیطه، باید به طور مداوم پیگیر اخبار حوزه ارزهای دیحیتال از منابع معتبر و مختلف باشند. در صورتی که شما تصمیم به سودآوری از طریق خرید عرضه اولیه ارز دیجیتال را دارید، باید شبکه‌های اجتماعی و سایت‌های مرتبط با ارزهای دیجیتال را به طور منظم دنبال کنید.
با توجه به ایجاد هیجان در میان مردم توسط عرضه اولیه، در زمان کوتاهی خیلی از سایت‌های به صورت اختصاصی روی آن‌ها تمرکز دارند.
شما همچنین می‌توانید از طریق سایت معرفی عرضه اولیه ارز دیجیتال رایگان نسبت به ICO توکن‌ها مطلع گردید.
بیشتر صرافی‌های که عرضه اولیه سکه برگزار می‌کنند نیز صفحه‌ای مخصوص برای اطلاع‌رسانی دارند.
تشخیص اعتبار ICO از طرح ها کلاهبرداری
باتوجه به اینکه رویداد ICO آنلاین است، امکان سرقت و کلاهبرداری بوسیله اینترنت بسیار راحت است. از طرفی باتوجه به آنچه پیش‌تر گفته شد، هنوز بسیاری از کشورها قوانین خاصی را برای ICO وضع نکرده‌اند و مراجع قانونی بر این رویداد نظارتی ندارند.
برای کلاهبرداران نوشتن یک وایت پیپر جذاب و فریبنده چندان کار دشواری نیست. سودهای کلان نیز همواره یکی از طعمه‌های کلاهبرداران بوده است که افراد در دام آن گرفتار می‌شوند. از این‌رو باید در زمان عرضه اولیه سکه، به صورت کامل صاحبان پروژه را شناسایی کنید.
فعالیت مداوم و شفاف اعضای تیم در شبکه‌های اجتماعی، ارائه وایت پیپر و دیگر اطلاع‌رسانی‌ها، معرفی پروژه توسط افراد و کانال‌های معتبر، حضور افراد مشهور در حوزه ارزهای دیجیتال در تیم استارت‌آپ و … از نکاتی قابل توجه در این رابطه است.
در زیر به برخی دیگر از نکاتی که می‌تواند هشداری جهت کلاهبرداری بودن ICO باشد، اشاره می‌کنم:
- پیشنهادهای وسوسه انگیز و بیش از حد خوب
- ناشناس بودن تیم توسعه دهنده
- نبود نقشه راه مشخص
- وجود اهداف غیرمنطقی در سپیدنامه
- نبود یک تالار گفتگو یا فضای باز جهت تبادل اطلاعات و نظره
روش‌های جایگزین ICO
از آنجایی که عرضه اولیه سکه به بستری برای کلاهبرداری‌های متعدد تبدیل شد و قوانین جامعی نیز برای آن وضع نشده، تابحال روش‌های مختلفی به عنوان جایگزین آن بوجود آمده است؛ اما تنها تعداد محدودی از آن‌ها امکان اجرا و پیاده‌سازی داشتند.
دو مورد از روش‌های مهم جایگزین ICO، عرضه اولیه کوین اوراق بهادار (STO) و عرضه اولیه ارز دیجیتال صرافی (IEO) هستند.
Ieo چیست؟
در رویداد عرضه اولیه کوین صرافی (Initial Exchange Offering)، یک صرافی نماینده پروژه جدید برای ایجاد رویداد شده و پیش از شروع عرضه همه جوانب را بررسی کرده و سپس آن را آغاز می‌کند.
Sto چیست؟
توکن‌ها در عرضه اولیه سکه اوراق بهادار (Security Token Offering)، تحت عنوان اوراق بهادار ثبت می‌شوند. این روند با گذر از مجاری قانونی اجرا شده و ریسک آن کمتر است.
پیش عرضه اولیه سکه (Pre ICO)
اصطلاح Pre-ICO به معنای خرید توکن‌ها پیش از راه‌اندازی ICO است. شاید اینکار در وهله‌ی اول کمی عجیب بنظر آید، اما در دنیای کریپتوکارنسی و بلاکچین هرچیزی ممکن است. ایجاد تبلیغات برای راه‌اندازی ICO نیاز به هزینه دارد. درصورت نداشتن هزینه ابتدایی استارتاپ ناچار به حراج قبل از حراج واقعی می‌شود.
در رویداد پیش عرضه اولیه سکه، توکن‌ها در مقایسه با ICO با قیمت کمتری به فروش می‌رسند. از این‌رو در برخی مواقع، این روش سرمایه گذاری در ارز دیجیتال پیشنهادی بی‌نظیر به حساب می‌آید.
بیشتر بخوانید:آموزش سرمایه گذاری در ارز دیجیتال
البته در پیش عرضه اولیه سکه، میزان عرضه محدودیت دارد و احتمال دارد در چند ثانیه بودجه لازم برای راه‌اندازی ICO فراهم گردد. از این رو برای از دست ندادن این فرصت، چک کردن رویدادهای سرمایه‌گذاری به صورت مستمر باید انجام گیرد. Pre-ICO توسط اغلب استارت‌آپ‌ها محدود به تعداد مشخصی از سرمایه‌گذاران می‌شود. در هر صورت در صورت عدم حمایت و تبلیغات کافی Pre-ICO نیز موفق نخواهد شد.
تفاوت‌های ico با Ipo چیست؟
پیش‌تر اشاره نمودم که ICO روشی همانند عرضه اولیه سهام است. در رویداد عرضه اولیه سهام IPO، زمانی که شرکت‌های خصوصی تصمیم به ایجاد تحولی در کسب و کار خود می‌گیرند، اقدام به عمومی نمودن شرکت می‌کنند.
بدین ترتیب که سهام شرکت را به فروش رسانده و سرمایه‌گذارانی که این سهام را خریداری می‌کنند، تبدیل به شرکای تجاری صاحبان شرکت می‌شوند. ممکن است در هوله‌ی اول ICO نوع آنلاین IPO به شمار رود و تفاوتی میان این دو رویداد مشاهده نشود؛ اما در واقع عرضه اولیه سکه و سهام تفاوت‌های مهمی دارند:
- برگزاری ICO به صورت آنلاین
- عدم نیاز به اخذ مجوز برای ICO
- عدم نیاز به حداقل سرمایه برای ضمانت در رویداد ICO
- قانون‌گذاری قوی در عرضه سهام نسبت به عرضه کوین و اجرای قانونمندتر IPO
- نقدینگی بیشتر توکن‌های ICO نسبت به IPO
- ریسک بالاتر ICO نسبت به IPO
- عدم شراکت سرمایه‌گذاران در پروژه در رویداد ICO
سایت‌هایی از قبیل کورال (Coral)، کوین فکتوری (Coin Factory)، آی‌سی‌او باکس (ICO BOX)، بلاک استارتر (Blockstarter)، کوین لانچ (Coinlaunch) و … جزو سایت معرفی عرضه اولیه ارز دیجیتال رایگان هستند که برای خرید عرضه اولیه سکه باید حتما بیت کوین یا اتر داشته باشید.
اگر اطلاعات بنیادی و کافی از کوین مدنظر داشته باشید، عرضه اولیه توکن می‌تواند گزینه خوبی برای سرمایه‌گذاری باشد.
مبالغ جمع‌آوری شده در ICO اصولا برای توسعه و پیشرفت پروژه استفاده می‌شود؛ اما اگر یک عرضه اولیه سکه شکست بخورد، صاحبان پروژه ملزم به بازگرداندن مبالغ به سرایه‌گذاران خواهند بود.
