ریسک مالی در بازار ارز دیجیتال و تمامی بازارهای مالی به معنای احتمال رخداد اتفاقات منفی در بخشی از روند ترید و معامله در بازار موردنظر شماست. ریسک در واقع شانس ایجاد خروجی نامطلوب در معامله می‌باشد که ضرردهی را به همراه دارد. برای مثال ریسک 50 درصدی در پوزیشن شورت (فروش) به معنی احتمال 50 درصدی افزایش قیمت بیت کوین و زیان شماست. از این‌رو برای جلوگیری از این اتفاق، باید با ریسک سرمایه گذاری در ارز دیجیتال و مدیریت ریسک در بازار ارز دیجیتال آشنا باشید.
درحقیقت با توجه به نوسانات شدید بازار ارز دیجیتال و خطر به مراتب بیشتر از دست رفتن سرمایه در این بازارها، آشنایی با انواع ریسک مالی و آموزش مدیریت سرمایه حرفه‌ای بسیار ضروری می‌باشد.
در تمامی بازارهای مالی اعم از بازار بورس بهادر، فارکس و بازار جدید کریپتوکارنسی در صورتی که قابلیت قبول ضرر و تحمل زیان را ندارید، وارد بازار سرمایه نشوید. نکته دیگر این است که به هیچ عنوان سرمایه سخت بدست آمده و نتیجه زحمتتان را وارد بازار سرمایه و دیگر بازارها نکنید. چراکه در صورت از دست دادن سرمایه، متحمل زیان بسیاری خواهید شد.
در ادامه این مطلب با انواع ریسک مالی در بازار ارز دیجیتال و آموزش مدیریت ریسک و سرمایه در ارز دیجیتال آشنا خواهید شد.
ریسک مالی چیست؟
ریسک مالی در واقع به ریسکی گفته می‌شود که خطر از دست دادن سرمایه و هر نوع دارایی ارزشمند در آن وجود دارد. نکته مهم در بیان تعریف ریسک مالی و خطر از دست رفتن سرمایه آن است که این مفهوم به معنای ضرر قطعی نیست. درحقیقت، این ریسک خطری است که احتمال دارد در آینده رخ دهد و به آن ریسک ذاتی بازار نیز گفته می‌شود. تمامی بازارهای مالی از بازار بورس اوراق بهادار تهران گرفته تا بازارهای جدید کریپتوکارنسی و بازار فارکس دارای ریسک ذاتی هستند. از این‌رو هرگونه سرمایه‌گذاری در این بازارها در معرض این دست از ریسک‌ها قرار دارد.
پیشنهاد بنده به افرادی که توانایی مالی و ذهنی ضرر کردن ندارند، عدم ورود به بازار سرمایه است. بازار سرمایه، بازاری است که در بهترین حالت خود هم درصدی از ریسک را همیشه به همراه دارد. از این‌رو اگر شخص ریسک‌گریزی هستید، اصلا و ابدا وارد بازار سرمایه نشوید. این ریسک‌پذیریر و گریز بودن جزو خصیصه‌های اشخاص است و صرفا بازار سرمایه برای افراد ریسک گریز جای مناسبی برای سرمایه‌گذاری نخواهد بود.
درصورتی که شما احتیاج به ریسک برای تغییری در اوضاع مالیتان دارید. و براین باورید که از طریق کارهای محافظه کارانه و عادی نمی‌توانید به خواسته خود برسید، می‌توانید با آموزش مدیریت سرمایه در ترید این ریسک را بپذیرید.
تعریف مدیریت ریسک مالی
مدیریت ریسک یا ریسک منیجمنت (Risk Management) روند شناسایی، بررسی و کنترل ریسک‌های مالی، استراتژیک، حقوقی و امنیتی در مواجه با درآمدها و سرمایه یک شرکت است. این ریسک‌ها و تهدیدات می‌توانند ریشه در منابع وسیع مختلفی نظیر عدم قطعیت مالی، خطاهای مدیریت استراتژیک، تعهدات مالی، حوادث و بلایای طبیعی داشته باشند. درصورت بروز رخدادی پیش‌بینی نشده برای شما و یا شرکتتان، اثراتی جزئی همانند میزان افزایش کوچک هزینه‌های بالاسری یا در موارد بدتر، عواقبی فاجعه‌بار همانند بار مالی سنگین و یا افشای کسب و کار شما می‌تواند ایجاد گردد.
برای کاهش این ریسک‌ها، سازمان‌ها می‌بایست جهت کیمنه کردن، کنترل و نظارت اثرات وقایع منفی در عین افزایش رخدادهای مثبت منابع مختلفی را تخصیص دهند. داشتن رویکردی یکپارچه، باثبات و سیستماتیک برای ریسک‌ها می‌تواند به تعیین بهترین راهکار شناسایی، مدیریت، کنترل و کاهش خطرات کمک کند.
مدیریت ریسک ارز دیجیتال چیست؟
مدیریت ریسک ارز دیجیتال نیز راهکاری سیستماتیک به‌منظور شناسایی، ارزیابی، تحلیل و توسعه برنامه بهبود ریسک سرمایه گذاری در ارز دیجیتال است. سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتال به دلیل نوسانات شدید بازار کریپتوکارنسی دارای ریسک‌های ذاتی است که نیاز به بررسی و مدیریت دقیق آن‌ها با کمک سازمان‌ها مالی و یا به طور شخصی را ضروری می‌کند.
به عنوان یک تریدر مبتدی و تازه‌کار شک نداشته باشید که در زمان معامله ارزهای دیجیتال، تجربه‌های منفی برای شما پیش خواهد آمد. منظور از این دست تجربه‌ها معاملاتی هستند که برخلاف نتایج مورد انتظار و دلخواه شما می‌باشند. همانند افزایش قیمت غیرمعقول، اشتباهات و دیگر اتفاقات ناخوشایند. ریسک سرمایه گذاری در ارز دیجیتال عادی است و هر معامله‌گری که در این بازار گام برمی‌دارد بدان آگاه است. معامه‌گران فیوچرز کریپتو به دلیل تمایل به استفاده منظم از اهرم، ریسک بیشتری می‌کنند. عدم رعایت روش‌های مدیریت ریسک ارز دیجیتال روی تراز معاملاتی شما تاثیر گذاشته و می‌تواند منجر به از دست رفتن کل سرمایه شما گردد.
از این‌رو افرادی که را که توان مالی لازم و ذهنیت ریسک‌ناپذیری دارند باید از ورود به بازارهای ارز دیجیتال ممانعت ورزند. روش‌های مدیریت ریسک در صنعت ارزهای دیجیتال به شما راهکارهایی را پیشنهاد می‌دهد تا ریسک کمتری کرده و احتمال ضررتان را تا حد امکان پایین آورید. درواقع با آموزش مدیریت ریسک و سرمایه در ارز دیجیتال می‌توانید در برابر ریسک‌ها و خطرات معامله از سرمایه خود محافظت کنید.
انواع ریسک مالی در بازار ارز دیجیتال
در تحلیل تکنیکال (Technical Analysis) و تحلیل فاندامنتال، هدف معامله‌گر یافتن بهترین نقاط ورود و خروج در بازار کریپتوکارنسی و سایر بازارهای مالی است. اما قبل از قبول ریسک سرمایه گذاری در ارز دیجیتال که نوسانات بالایی دارند، باید ابتدا با این ریسک‌ها و روش‌های مدیریت ریسک ارز دیجیتال آشنا شوید. از این‌رو بعد از آموزش مدیریت سرمایه در ترید و مقابله با ریسک، یادگیری تحلیل تکنیکال به شمار در انجام معاملات و تریدهای موفقیت آمیز کمک می‌کند. در ادامه به برخی از ریسک مالی بازار ارز دیجیتال اشاره می‌کنیم:
بیشتر بخوانید: تحلیل بنیادی یا تحلیل فاندامنتال Fundamental analysis
ریسک اعتباری (Credit Risk)
ریسک اعتباری در بازار ارز دیجیتال روی پروژه‌های کریپتویی تاثیر دارد. ریسک اعتباری در حقیقت احتمال ناکامی تیم توسعه یک پروژه در اجرای تعهدات خود در مدت زمان مقرر است. این ریسک مالی در بازار ارز دیجیتال اغلب در کلاهبرداری و سرقت بازار رمزارزها نمود پیدا می‌کند. یک مثال خوب در این مورد، هک صرافی بایننس در سال 2018 بود که منجر به سرقت 40 میلیون دلار شد.
به عبارتی دیگر در زندگی روزمره نیز شاید برای شما این اتفاق پیش آمده باشد که مبلغی را به فردی قرض دهید و آن شخص هیچگاه پول شما را پس ندهد. یا فردی از ما تقاضای پول داشته باشد اما ما نتوانیم اطمینان کنیم که او توان بازپرداخت مبلغ را دارد یا خیر. این موارد همان ریسک اعتباری Credit Risk هستند. در بازار ارز دیجیتال افراد مبتندی ممکن است تصمیم داشته باشند سرمایه‌شان را به دلیل عدم تجربه کافی در اختیار تریدرهای حرفه‌ای قرار دهند. ارزیابی اینکه این فرد قادر به بازگرداندن اصل سرمایه و کسب سود باشد، از جمله ریسک‌های اعتباری در بازار ارز دیجیتال محسوب می‌شود.
ریسک بازار (Market Risk)
یکی دیگر از انواع ریسک مالی در بازار ارز دیجیتال، ریسک بازاری یا Market Risk است که به معنای شانس افزایش و یا کاهش قیمت یک ارز دیجیتال برخلاف پوزیشن باز شما می‌باشد. درواقع این نوع ریسک مالی در بازار ارز دیجیتال همراه با سرمایه و دارایی ارزشمند ایجاد شده و با تغییر نرخ یا قیمت ارتباط مستقیمی دارد. برای نمونه اگر شخصی بیت کوین یا هر رمزارز دیگری را بخرد به سبب نوسانات موجود در بازار ارز دیجیتال، در معرض مارکت ریسک و یا ریسک بازار قرار دارد. این نوع ریسک در دنیای امروز بیشتر از نوع ریسک مستقیم می‌باشد.
مدیریت ریسک بازاری در اختیار فرد سرمایه‌گذار است. اما سختی‌هایی نیز به دنبال دارد. برای نمونه ممکن است پس از خرید بیت کوین، به صورت ناگهانی و غیرقابل پیش‌بینی، قیمت بیت کوین کاهش یابد و کمتر از چند دقیقه شما متحمل ضرر شوید. در این حالت اگر افت قیمت بیت کوین خریداری شده از مقداری پیش بینی شده بیشتر باشد، برای مدیریت این شرایط باید از قبل برنامه‌ریزی برای جلوگیری از ضرر داشته باشید.
بیشتر بخوانید: قیمت بیت کوین به چه عواملی بستگی دارد؟!
ریسک عملیاتی (Operational Risk)
این ریسک مالی در بازار ارز دیجیتال به احتمالی اطلاق می‌شود که معامله‌گر امکان ترید، برداشت و واریز را نداشته باشد. این شرایط به دلایلی نظیر بلایای طبیعی، اشتباه انسانی، کلاهبرداری و سرقت اتفاق افتاده و سرمایه و ارزش آن از بین خواهد رفت. برای نمونه احتمال دارد شرکتی از ارزش و سرمایه خود در فعالیت‌های فاسد اقتصادی نظیر پولشویی استفاده نماید. ریسک عملیاتی (Operational Risk) موجب از بین رفتن تقریبا صددرصدی ارزش سرمایه می‌شود و شرکت‌های بزرگ را به نابودی می‌کشاند.
ریسک امنیتی و فناوری (Technology and Security Risk)
بلاکچین پشت ارزهای دیجیتال به عنوان یک دفترکل توزیع شده کار می‌کند. در شبکه‌هایی نظیر بیت کوین که از مکانیزم اثبات کار (PoW) استفاده می‌کنند، مصرف بالای انرژی بوسیله ماینرها، تهدیدی برای پذیرش گسترده آن به شمار می‌رود.
بیشتر بخوانید: امنیت بلاکچین را چگونه میتوان افزایش داد؟
ریسک حضانتی (Custody Risk)
باتوجه به جذابیت ارزهای دیجیتال برای هکرها به دلیل عدم ردیابی برخی فعالیت‌های رمزارزها، کلاهبرداران در تلاش برای دسترسی به پلتفرم‌های ارز دیجیتال و حساب‌ها با سرقت کلیدهای خصوصی هستند. حضانت ارزهای دیجیتال بوسیله والت‌های گرم و سرد انجام می‌شود. با این وجود امکان دسترسی و هک آن‌ها نیز وجود دارد.
امنیت سایبری به سبب نیاز به حفاظت از اطلاعات حساس، تقویت سیستم‌های مالی در برابر حملات و پیشگیری از دسترسی غیرمجاز به عنوان یکی از چالش برانگیزترین موضوعات در سازمان‌های مالی مختلف مطرح می‌شود. با رشد روزافزون فناوری، خطرات و تهدیدات امنیتی نیز پیچیده‌تر و بیشتر شده‌اند. از این‌روز هر سازمان مالی باید از حملات سایبری و دسترسی غیرمجاز به اطلاعات حساس جلوگیری کرده و امنیت سیستم‌های خود و اطلاعات را تضمین نماید.
ریسک صرافی (Exchange Risk)
مواردی از قبیل قطعی سرور، بسته شدن حساب، دستکاری قیمت، سوق قیمت ارز دیجیتال به استاپ لاس یا حد ضرر و مشکلات اتصال از جمله تهدیدات مربوط به صرافی‌های ارز دیجیتال به شمار می‌روند.
ریسک لوریج (Leverage Risk)
اهرم یا لوریج ابزاری است که در مقایسه با میزان حساب، قدرت خرید بیشتری در اختیار تریدرها قرار می‌دهد. از لوریج میتوان به‌منظور دریافت پوزیشن‌های بزرگتر استفاده نمود. این بدان معناست که در زمان ترید با لوریج 100 برابر، شما امکان افزایش درآمدتان را تا 100 برابر خواهید داشت. اما باید دقت کنید که ریسک از دست دادن سرمایه نیز به همان میزان بالاست.
بیشتر بخوانید: لوریج Leverage یا اهرم در ارز دیجیتال چیست؟
ریسک نقدینگی (Liquidity risk)
ریسک نقدینگی به مشکلات احتمالی یک سازمان در انجام تعهدات مالی کوتاه مدت خود به سبب ناتوانی در تبدیل دارایی‌ها به وجه نقدی بدون ایجاد ضرر قابل توجه گفته می‌شود. برای مثال تصور کنید فردی 500 واحد از یک رمز ارز را به نرخ هر واحد 3 دلار خریده است. این مسئله که ارز دیجیتال خریداری شده این فرد، با چه سرعتی به فروش می‌رسد و نقد می‌گردد، از جمله ریسک‌های نقدشوندگی به شمار می‌رود.
احتمال دارد حتی تغییری در نرخ رمز ارز خریداری شده اتفاق نیافتد. اما دیگر معامله‌گران حاضر به خرید یا فروش این رمز ارز با نرخ 3 دلار نیستند و نقدینگی این ارز از قبل سخت‌تر خواهد شد. برای این مدل مدیریت ریسک در بازار ارز دیجیتال باید همواره بازار ارز مدنظر را رصد کرده و از هدف‌گذاری و تحلیل غافل نشوید.
ریسک روانشناختی (Psychological risk)
انسان‌ها در تمامی مراحل زندگی تحت تاثیر احساسات تصمیم‌گیری‌های متفاوتی انجام میدهند. افراد هراندازه تجزیه تحلیل انجام دهند و تلاش کنند منطقی با شرایط برخورد کنند، باز هم نمی‌توانند منکر نقش احساسات در تصمیم‌گیری‌هایشان شوند. زمانی که بحث پول در میان باشد نیز این احساسات بیشتر روی افراد تاثیر می‌گذارد.
برای مثال رشد ناگهانی و یا سقوط یک ارز دیجیتال نظیر بیت کوین، هیجانات درونی معامله‌گران را به جنب و جوش می‌اندازد. و ممکن است سریعا تصمیمی برای رسیدن به سود و یا جلوگیری از ضرر بگیرند. این مدل ریسک‌ها را ریسک روانشناختی می‌گویند که کاملا به سرمایه‌گذار بستگی دارد.
مدیریت ریسک در بازارهای مالی و بازار ارز دیجیتال چیست؟
مدیریت ریسک در بازار ارز دیجیتال و دیگر بازارهای مالی به فرآیند بررسی، تجزیه و تحلیل و کنترل ضررهای احتمالی در معاملات گفته می‌شود. در واقع مدیریت ریسک در بازار ارز دیجیتال را میتوان رویکردی جامع از تعیین اهداف، تخصیص سرمایه، تعریف ریسک‌پذیری، تنوع پرتفوی، ابزارهای معاملاتی و استراتژی‌ها دانست. آموزش مدیریت سرمایه در ترید و مدیریت ریسک ارز دیجیتال کمک می‌کند تا معامله‌گر از تصمیمات احساسی دوری کند و براساس منطق و نظم تصمیم‌گیری نماید.
هدف مدیریت ریسک در بازارهای مالی و آموزش مدیریت ریسک و سرمایه، کمک به تضمین بازدهی پایدار و محافظت از سرمایه شما در مقابل نوسانات نامطلوب بازار است. برای عملکرد بهتر در مدیریت ریسک در بازار ارز دیجیتال باید ذهنی متمرکر داشت. فرمول مدیریت ریسک و آموزش مدیریت ریسک و سرمایه به شما کمک می‌کند که تصمیماتی با اطمینان بیشتر بگیرید.
در بازارهای ارز دیجیتال بدون شک تجربه‌های منفی در زمان معامله رمز ارزها خواهید داشت. این اتفاقات که برخلاف نتیجه دلخواه شما هستند شامل افزایش قیمت غیرمعمول، عدم درنظر گرفتن ریسک های سرمایه‌گذاری در بازار ارزهای دیجیتال و اشتباهات و دیگر اتفاقات ناخوشایند می‌باشید. ریسک های ارز دیجیتال عادی هستند. معامله‌گران معاملات فیوچرز ریسک بیشتری را متحمل می‌شوند؛
بیشتر بخوانید: معاملات فیوچرز یا آتی (Futures Contract)
زیرا تمایل به استفاده منظم از اهرم دارند. عدم رعایت شیوه‌های مدیریت ریسک در بازار ارز دیجیتال روی تراز معاملاتی تاثیر گذاشته و امکان از دست رفتن تمام سرمایه وجود خواهد داشت. شیوه‌های مدیریت ریسک در بازار ارزهای دیجیتال راهکارهایی را برای ریسک مالی و ضرر کمتر برای شما ارائه می‌دهد.
مراحل مدیریت ریسک در بازار ارز دیجیتال
برای بررسی و مدیریت ریسک ارز دیجیتال به روندی ساختار یافته و چارچوب نیازمندیم که در زیر به آن‌ها اشاره می‌کنم:
شناسایی ریسک مالی
اولین گام برای مدیریت ریسک مالی ارز دیجیتال، بررسی ریسک های ارز دیجیتال و خطرات مربوط به سرمایه گذاری در کریپتوهاست. این امر به بررسی جامع ریسک های ارز دیجیتال بالقوه شامل ریسک تامین کننده نقدینگی، امنیت سایبری، نوسانات بازار، ریسک عملیاتی و قانونی و … نیاز دارد.
بیشتر بخوانید: تامین کننده نقدینگی یا Liquidity Provider چیست؟
تحلیل ریسک های ارز دیجیتال
بعد از شناسایی باید به سراغ تجزیه و تحلیل جزئی هر ریسک رفت. این تجزیه و تحلیل نیاز به ارزیابی احتمال تحقق خطرات و تاثیرات بالقوه آن‌ها در سبدگردانی ارز دیجیتال توسط شما دارد. برای انجام تحلیل ریسک تکنیک‌های کمی و کیفی همانند تست استرس، تحلیل سناریو و تحلیل حساسیت استفاده می‌شوند.
این تکنیک‌ها می‌توانند به شناسایی تاثیرات بالقوه سناریوهای گوناگون و بررسی اثربخشی استراتژی‌های مختلف مدیریت ریسک مالی در بازارهای ارز دیجیتال کمک می‌کند.
ارزیابی و بررسی ریسک مالی
بعد از شناسایی و تحلیل ریسک های ارز دیجیتال باید به ارزیابی ریسک مالی پرداخت. این قدم نیاز به تخصیص امتیاز به هر ریسک براساس احتمال به وقوع پیوستن و تاثیرات بالقوه آن بر پرتفوی شما دارد.
شما می‌توانید طیف گسترده‌ای از مقیا‌س‌های رتبه‌بندی شده نظیر ماتریس احتمال، تاثیر یا نقشه حرارتی ریسک را برای انجام بررسی‌هایتان بکار ببرید. این ابزارها به اولویت‌بندی ریسک‌ها و شناسایی خطرات مورد توجه آن‌ها کمک می‌کند.
توسعه برنامه بهبود و درمان ریسک مالی
در انتها باید یک برنامه درمانی برای مدیریت ریسک و سرمایه در ترید و فرمول مدیریت ریسک مالی را برای خطرات شناسایی شده تهیه نمود. این امر در مدیریت ریسک در بازارهای مالی شامل تدوین استراتژی جامع کاهش ریسک می‌شود که جهت به حداقل رساندن احتمال خطر و تاثیر هر ریسک پیاده‌سازی شده است.
تکنیک‌های گوناگونی اعم از:
- دوری از ریسک (Risk Avoidance)
- انتقال ریسک (Risk Transfer)
- کاهش ریسک (Risk Reduction)
- پذیرش ریسک (Tisk Acceptance)
جهت تهیه برنامه درمانی موثر موجودند. این تکنیک‌ها تضمین کننده تنوع مناسب پرتفوی و مدیریت ریسک سرمایه گذاری در ارز دیجیتال است.
بیشتر بخوانید: آموزش سرمایه گذاری در ارز دیجیتال
