روح سرمایه داری یا اخلاق پروتستانی یکی از مهم‌ترین خصایص شخصیتی لازم برای ورود به بازار سرمایه است. اگر شخصی این خصیصه را نداشته باشد حتی درصورتی که تمام عمر خود را در بازار سرمایه بگذارند، وقت خود را تلف کرده است. ماکس وبر از این خصیصه به عنوان روح سرمایه داری (The Spirit Of Capitalism) تعبیر می‌کند. روح سرمایه داری عبارت است از مجموعه روحیات و خصیصه‌هایی که از نظر جامعه شناسی کلید توسعه یافتگی به سمت جامعه کاپیتالیستی محسوب می‌شود.
از منظر شخصی نیز برآیند خصیصه‌های اصلی یک فرد برای قرارگیری در ریل موفقیت، کاپیتالیستی و داشتن روح سرمایه داری است. در دنیای امروز با گسترش روزافزون ارزهای رمزنگاری شده و کاربرد بلاکچین و همچنین نوسانات بورس، افرادی بسیاری به سرمایه‌گذاری در این حوزه‌ها تمایل پیدا کرده‌اند.
اما این افراد باید حتما بدین نکته آگاه باشند که لازمه ورود به بازار سرمایه داشتن روح سرمایه داری است. درصورتی که شما در شخصیت خود روح سرمایه داری را نداشته باشید، ورود و ماندنتان در بازار سرمایه بخصوص بازار کریپتوکارنسی تنها اتلاف وقت و زیان است. از این‌رو من در ادامه این مطلب برای شما بیشتر به مفهوم روح سرمایه داری و اخلاق پروتستانی خواهم پرداخت.
لازمه ورود به بازار سرمایه
برای ورود به بازار سرمایه در اولین گام باید از دو نقطه نظر آمادگی خود را برای ورود به این بازار محک بزنید؛
آمادگی ذهنی و مالی برای پذیرفتن شکست
در سال‌های اخیر شاهد تبلیغات گسترده در زمینه سرمایه‌گذاری در بازارهای مختلف با وعده‌های پولدار شدن در اینترنت هستیم. اما آنچه در این قبیل تبلیغات ذکر نمی‌شود، آگاهی از ضریب ریسک مالی و زیان‌های ناشی در آن بازار سرمایه می‌باشد. این ناآگاهی اغلب منجر به ورود شخصی با تصور خیالی از آینده خوشبینانه به بازار می‌گردد. این شخص در صورت عدم نتیجه‌گیری و محقق شدن تصورات خود، ضرر مالی و روانی فراوانی متحمل می‌شود.
از این‌رو قبل از ورود به بازار باید حتما اطمینان حاصل کنید که آیا شما ویژگی‌های اخلاقی لازم یک سرمایه‌گذار را دارید یا نه!
در این زمان اولین پرسشی که باید از خود قبل از ورود به بازار بپرسید این است که آیا من تحمل قبول زیان و ضرر را دارم؟ لازم به توجه است که برخلاف تصورات رویایی که تبلیغات گسترده با هدف تاثیر روی ذهنیت مردم ایجاد می‌کنند، همیشه قرار بر تحقق نتیجه‌ای موفقیت آمیز و رویایی در اتمام سرمایه‌گذاری نیست.
درواقع شما باید برای ورود به بازار سرمایه، ذهنیتتان را برای پذیرفتن شکست آماده کنید. بدین معنا که باید به اندازه‌ای قوی باشید که با هر شکستی کمر خم نکنید. مسلما اگر همچنین خصیصه‌ای در ویژگی‌های شخصیتی شما وجود ندارد، گزینه مناسبی برای ورود به این بازار نخواهید بود.
عدم وورد پول سخت بدست آمده hard erarned money در بازار
یکی از اشتباهات بسیار بزرگ افرادی که به تازگی قصد شروع سرمایه‌گذاری کرده‌اند، وارد کردن تمامی پولی است که به سختی بدست آورده‌اند. این دست از افراد که به اصطلاح قصد دارند راه صدساله را در یک شب طی کنند، ممکن است در این مسیر تمام سرمایه حاصل از تلاششان را از دست بدهند.
در دنیا بسیاری از این افراد بخاطر همین اشتباه ورشکست شده‌اند. از این‌رو هیچگاه سرمایه‌ای را که نبود آن در زندگیتان خللی وارد می‌کند به بازار نیاورید.
درحالت کلی تا زمانی که آمادگی ذهنی و مالی را برای قبول شکست ندارید، وارد بازار سرمایه نشوید. زیرا تمامی بازارهای سرمایه در بهترین حالت هم همیشه دارای مقداری ریسک هستند؛ از این‌رو به هیچ عنوان برای افراد ریسک گریز مناسب نمی‌باشند.
روح سرمایه داری یا اخلاق پروتستانی چیست؟
روح سرمایه داری یکی از خصایص مهم و اصلی افرادی است که وارد بازارهای سرمایه می‌شوند. ماکس وبر استاد اقتصاد مجموعه و جامعه شناس از این خصایص در کتاب خود با عنوان اخلاق پروتستانی و روح سرمایه داری یاد کرده است. اگر روح سرمایه داری در شخصیت فردی نباشد و یا نتواند شخصیت خود را با روح سرمایه داری وفق دهد، ورود و ماندن این شخصی در بازار سرمایه بخصوص بازار کریپتوکارنسی‌ها جز اتلاف وقت و ضرر چیزی برای او نخواهد داشت.
داشتن روح سرمایه‌گذاری یکی از مهم‌ترین پیش نیازهای ورود هر کس به بازار سرمایه و سودآوری است. اما متاسفانه در تمام سال‌هایی که بنده در بازار بوده‌ام، هیچگاه مشاهده نکردم که این مفهوم را به عنوان یکی از موضوعات در آموزش تحلیل بازار و پرتفوی گردانی تدریس کرده باشند.
شاید به این دلیل است که وجود این خصیصه در اهالی بازار پیش فرض حتمی در نظر گرفته می‌شود که کاملا اشتباه است. روح سرمایه داری، مجموعه‌ای از روحیات و خصیصه‌هایی است که از نظر جامعه شناسی کلید توسعه یافتگی به سمت جامعه کاپیتالیستی به شمار می‌رود. از نقطه نظر شخصی هم این ویژگی را می‌توان برآیند خصیصه‌های اصلی یک فرد برای قرارگیری در ریل موفقیت کاپیتالیستی درنظر گرفت.
ماکس وبر و روح سرمایه داری
ماکس وبر در کتاب معروف خود تحت عنوان اخلاق پروتستانی و روح سرمایه داری که به گفته بسیاری یکی از تاثیرگذارترین و مهم‌ترین کتاب بشریت در قرن 20 است، در روح سرمایه داری را روی افراد مذهبی کار کرده است. به عقیده وبر، روش اندیشه سرمایه داری مشوق جهت‌گیری منحصربفردی در فعالیت اقتصادی است.
او براین باور بود که طرز تفکر ناشی از مذهب پروتستان همان چیزی است که محیط اجتماعی اروپا را توانسته مهیای پرورش رژیم سرمایه داری کند. به این نحو که پروتستان‌ها زهد و تقوی را در حراست و حمایت از انسان و نفس او می‌دیدند. و در نتیجه این اعتقاد، از افراط و تجمل برای جلب لذات اجتناب می‌کردند که در نتیجه امکان ذخیره و بکار انداختن سرمایه برای آن‌ها فراهم میشد.
کارل ماکسیمیلیان امیل وبر آلمانی در دوره‌ای که اغلب ادیان بر جمع‌آوری اموال و حیات دنیوی نگرشی منفی داشتند، در پاسخ به مارکس و تحلیل ماتریالیسم تاریخی اظهار داشت که اخلاق پروتستانی مبتنی بر رویکردی خاص از الهیات پروتستان شاخه کالونیسم، سعادت جهان و اخروی را در رستگاری در این جهان می‌بیند. براساس این کتاب و تفکر وبر، فارغ از قابل احترام بودن نگرش افرادی که فاقد روحیه سرمایه گذاری هستند، امکان حضورشان در بازار سرمایه موفقیت آمیز نخواهد بود.
عدم منافات روحیات سرمایه داری با جبهه گیری های سیاسی و مذهبی
درصورتی که شما بگویید فردی هستید که از سرمایه داری و نظام کاپیتالیستی بیزارید و با این نظام مشکل دارید، باید در گفت از نقطه نظر شخصی داشتن روحیات سرمایه داری منافاتی با جبهه‌گیری‌های سیاسی و مذهبی شما نخواهد داشت.
شما می‌توانید فردی مذهبی باشید اما روحیات سرمایه داری داشته باشید. روح سرمایه داری ویژگی‌هایی هست که هرکس با هر گرایش فکری و مذهبی می‌تواند آن را داشته باشد و یا کسب کند. درواقع شما می توانید شخصی مذهبی با هر نوع مذهبی باشید، اما روحیات سرمایه داری را در خود پرورش دهید.
حال در پاسخ دیگری که می‌توان به این موضوع داد باید به این نکته اشاره شود که بازار در هر نوع، یک مفهوم کاپیتالیستی است. بازار سرمایه نیز همانطور که از نامش مشخص است (Capitali Market) مفهومی کاپیتالیستی دارد. حال اگر شما با کاپیتالیست مشکل دارید چرا باید به بازار سرمایه بیایید. بلاکچین نیز همچنین براساس تفکر کاپیتالیستی ایجاد شده است. درواقع درصورتی که شما با کاپیتالیست مشکل دارید نمی‌توانید از مزایا و فواید آن استفاده کنید.
زمان پول است!
یکی از مهم ترین ویژگی‌های اخلاق سرمایه داری که باید بخاطر سپرد این جمله است که ماکس وبر در کتاب اخلاق پروتستانی و روح سرمایه داری از قول بنجامین فرانکلین به آن اشاره نموده:
Remember that time is money
یادتان باشد که زمان پول است.
ماکس وبر دراین باب این چنین بیان می‌کند که تصور کنید شما روزی 100 هزار تومان درآمد دارید. در چنین حالتی اگر نصف روز را تلف کنید و در این مدتی که به بطالت گذراندید، 10 هزار تومان هم خرج ساندیچ کنید؛
باید بدانید که در محاسباتتان در پایان روز، خرج و مخارج آن روز شما تنها 10 هزار تومانی که خرج ساندویچ کرده‌اید، نبوده است. بلکه خرج و مخارج شما 60 هزار تومان می‌باشد. 10 هزار تومان برای ساندیچ و 50 هزار تومان برای نصف روزی که هدر دادید. بدین معنا که آن نصف روزی که شما می‌توانستید 50 هزار تومان کار کنید و اینکار را نکردید، جزو ضرر و زیان شما به شمار می‌رود. بنابراین اگر احساس کردید که مفهوم زمان پول است، ملکه ذهن شما شده و در رفتار روزانه شما تاثیر گذاشته است، باید به خودتان امیدوار باشید که به اخلاق سرمایه‌گذاری نزدیک شدید.
به عقیده او شخص دارای روح سرمایه داری باید نسبت به مسئله زمان چنین دیدگاه و تفکری داشته باشد. اگرچه استراحت و تفریح نیز یکی از نیازهای مهم هر انسانی است؛ اما هنگامیکه خدمت به خود به خدمت به کار تبدیل گردد، شکلی تناقض آمیز در امور بوجود می‌آید و به تدریج از اهدافتان غافل خواهید شد.
در نتیجه از زندگی لذتی نیز نخواهید برد. بنجامین فرانکلین در رابطه با اهمیت زمان تاکید داشته است که در زیر خاک به اندازه کافی زمان برای خوابیدن وجود دارد. او همچنین اظهار داشته است که زمان یکی از چیزهای گرانبها است که بیهوده صرف کردن آن به دلیل عدم بازگشت از بدترین کارهاست.
در ادبیات و فرهنگ خودمان نیز این مفهوم را مولانا این چنین بیان کرده است:
دوست دارد یار این آشفتگی
کوشش بیهوده به از خفتگی
آنک او شاهست او بی کار نیست
ناله از وی طرفه کو بیمار نیست
بهر این فرمود رحمان ای پسر
کل یوم هو فی شان ای پسر
در این بیت کل یوم هو فی شان، ناظر به همین مفهوم است. و به این اشاره می‌کند که حتی خدا هم هر لحظه درکار مفیدی است و وقت را به بطالت نمی‌گذراند. البته این اخلاق هم همانند همه خلق و خوی انسان‌ها جنبه مثبت و منفی و افراط و تفریط زیادی دارد که باید بدان توجه شود.
