لوریج یا اهرم (Leverage) یکی از مفاهیم مهم در بازارهای مالی و ابزاری به‌منظور کسب سود بیشتر در معاملات است. درواقع اعتبار یا اهرم معاملاتی (Leverage) به استفاده از پول قرض گرفته شده برای انجام ترید اطلاق می‌گردد. لوریج به زبان ساده به شما این امکان را می‌دهد که از صرافی یا بروکر مبالغی را قرض بگیرید و بواسطه پوزیشن‌های بزرگ‌تر، با قدرت بیشتری در بازار اقدام به معامله نمایید. این ابزار معاملاتی در بازارهای فارکس، سهام و ارز دیجیتال بکار می‌رود و توسط معاملات مارجین یا فیوچرز در اختیار معامله‌گران قرار خواهد گرفت.
با کمک لوریج می‌توان تا 200 برابر سرمایه را در ترید افزایش داد؛ البته اگر مهارت لازم را نداشته باشید، ممکن است متحمل ضرر زیادی شوید.
لوریج تریدینگ به معنای وام گرفتن مقداری ارز دیجیتال برای تقویت قدرت خرید و فروش بوسیله سرمایه اولیه پایین است. از این‌رو اگر سرمایه اندکی نیز در دست دارید، میتوانید بواسطه اهرم اقدام به ثبت سفارش‌های بزرگتری کنید. در ادامه این مطلب از وب سایت مدرسه کریپتو بیشتر به مفهوم اهرم یا لوریج (Leverage) در معاملات ارز دیجیتال و مزایا و معایب آن خواهیم پرداخت.
اهرم یا لوریج (Leverage) چیست؟
با استفاده از اعتبار یا اهرم معاملاتی (Leverage) می‌توان مبلغ سپرده‌گذاری شده در معامله را افزایش داد. لوریج باعث افزایش سود و زیان حاصل از معامله می‌شود و از این‌رو دانستن قوانین استفاده از آن بسیار مهم است. افزایش قدرت پوزیشن، معامله اهرمی یا لوریج به زبان ساده به معنای استفاده از سرمایه قرض گرفته شده جهت ترید حجم بزرگتری از دارایی‌های مالی نظیر ارز دیجیتال است. استفاده از این اعتبار یا اهرم معاملاتی (Leverage) قدرت خرید و فروش شما را چندین برابر می‌کند، از این‌رو میتوانید با ارزهای داخل والت خود، پوزیشن‌های بزرگتری را معامله نمایید.
از Leverage یا اهرم در معاملات فیوچرز و مارجین استفاده می‌شود و فرصت دستیابی به سود سریعتر را برای سرمایه‌گذران فراهم می‌کند. برای مثال درصورتی که شما 10 دلار سرمایه خود را وارد معاملات اهرمی نمایید، صرافی موردنظر شما مبلغی را به عنوان قرض برای معامله به شما می‌دهد. مثلا در ازای 10 دلار با اهرم 10، سرمایه شما 100 دلار خواهد شد و بدین ترتیب حاشیه سود شما نیز افزایش میابد.
نکته مهم لوریج در ارز دیجیتال چیست؟
لوریج در ارز دیجیتال در بازارهای مارجین و فیوچرز مورد استفاده قرار می‌گیرد. صرافی‌های ارز دیجیتال اصولا به معامله‌گران این اجازه را می‌دهند تا اهرم 1:100 را در معاملات خود استفاده نمایند. بسته به قوانین مربوط به هر صرافی ارز دیجیتال، شما میتوانید مقدار 100 یا گاهی 200 برابر موجودی حسابتان پول قرض بگیرید و با اهرم به معامله ارز دیجیتال بپردازید. بنابراین جهت لوریج تریدینگ، شما میتوانید مقداری از ارز دیجیتال اولیه به حسابتان واریز کنید و با اهرم‌گذاری روی آن، پولی را براساس آن قرض گرفته و به ترید پوزیشن‌های بزرگ‌تر بپردازید.
البته نکته مهم و قابل توجه این است که استفاده از لوریج در بازار ارز دیجیتال به همان میزان که می‌تواند موجب افزایش احتمال سودآوری شما شود، می‌تواند سبب از دست رفتن تمام سرمایه شما نیز گردد. از این‌رو همیشه در استفاده از لوریج باید محتاط بود و مدیریت سرمایه و ریسک مالی را درنظر گرفت تا در بازارهای مالی مارجین کال نشوید.
لوریج در واقع به عنوان دامی است که از طرف بروکر یا اکسچنج برای شما پهن می‌شود تا ریسک شما را به شدت بالا ببرد و زمینه مارجین کال شدن شما را فراهم کند. به نظر بنده، شخصی که از لوریج استفاده می کند سرمایه گذار نیست بلکه قمار باز است.
از دیدگاه بنده؛ لوریج اهرمی است که کارگزار، بروکر و یا اکسچنج زیر سرمایه شما می‌گذارد و به طور مصنوعی سرمایه شما را بالا می‌برد. بطور مثال؛ تصور کنید در یک کارگزاری 1000 دلار سرمایه‌گذاری می‌کنید تا بتوانید در آن کارگزاری اقدام به خرید و فروش سهام و …نمایید. کارگزاری اهرم یا لوریج 1:100 را به شما می‌دهد که شما میتوانید قبول کنید و یا نکنید. زمانی‌که شما این لوریج را قبول می‌کنید با استفاده از این اهرم با 1000 دلار خود میتوانید تا 100 هزار دلار معامله انجام دهید.
اما میزان زیان شما در هر معامله نباید از سرمایه اولیه یا مارجین شما بیشتر باشد. به محض اینکه زیان شما در پوزیشن ایجاد شده بالاتر از مارجین رود (مثلا 999 دلار) دیگه بروکر به شما اجازه زیان بیشتری نمی‌دهد و شما به اصطلاح مارجین کال شده‌اید. یعنی شما یا باید مارجین خود را افزایش دهید یا پوزیشن شما بسته می شود. یکی از بدترین اتفاقات در بازار سرمایه مارجین کال (margin call) شدن است.
مهم‌ترین روش‌های مدیریت ریسک مالی دربازار کریپتوکارنسی‌ها این است که به هیچ وجه در بازار کریپتوکارنسی‌ها از لوریج استفاده نکنید. در بازارهای دیگر مالی نیز همین وضع است. اما چون میزان نوسان بازار کریپتوها از دیگر بازارها به مراتب بیشتر است این نکته باید حتما در بازار مدنظر قرار گیرد.
اعتبار یا اهرم معاملاتی (Leverage) چگونه کار می کند؟
عملکرد اعتبار یا اهرم معاملاتی (Leverage) براساس مبلغی است که شما در صرافی مدنظرتان سرمایه‌گذاری می‌کنید. اهرم در معاملات فیوچرز و مارجین استفاده شده و هدف از آن دسترسی به سود بیشتر در زمان کمتر است. زمانی که شما از اهرم استفاده می‌کنید، صرافی مبلغی را به عنوان لوریج به شما قرض می‌دهد. شما باتوجه به مقدار سرمایه خود وارد بازار معامله می‌شوید؛ اما در محاسبه لوریج سودی که کسب می‌کنید براساس مبلغ فعلی و قرضی از صرافی است.
به عبارتی استفاده از معاملات مارجین‌دار برای شما حکم با یک تیر دو نشان زدن را دارد. شما مبلغ کمی را به معامله وارد می‌کنید و بواسطه وام‌گیری از صرافی به سود بیشتری دست خواهید یافت. صرافی‌ها در ازای پولی که به شما وام می‌دهند، بعد از اتمام هر معامله مبلغی را به عنوان کارمزد از سود شما کم می‌کنند.
برای مثال تصور کنید قصد دارید 1000 عدد ارز کاردانو با قیمت 0.5 دلار خریداری نمایید. در انجام این معامله در حالت اسپات یا عادی شما به 500 دلار سرمایه احتیاج دارید. این درحالی است که خرید این تعداد کاردانو در معاملات فیوچرز با لوریج 10 فقط به 50 دلار نیاز خواهید داشت.
مقایسه معاملات اهرم دار و بدون اهرم
در معاملات بدون اهرم شما تنها در روند صعودی بازار و با سرمایه حقیقی خود امکان معامله دارید. لذا میزان سود و ضررتان نسبت به سرمایه خودتان بوده و ریسک کمتری را متحمل می‌شوید. اما معاملات اهرم دار متفاوت هستند و شما با داشتن سرمایه اندک نیز میتوانید اقدام به معامله و سودآوری خوبی نمایید. اما معاملات اهرم دار ریسک بسیار بالایی دارند و به شما امکان سودآوری هم در بازار صعودی و هم در بازار ریزشی را می‌دهند. استفاده درست از لوریج در ارز دیجیتال تصمیمی هوشمندانه است که یک تریدر می‌تواند بگیرد. اما به علت میزان ریسک بالایی که دارد احتمال از دست رفتن کل سرمایه شما را نیز به همراه خواهد داشت.
بعلاوه آقای فرهاد مقدم سلیمی به شما هشدار می‌دهند که در بازار کریپتوکارنسی به هیچ وجه از لوریج استفاده نکنید. ایشان لوریج رابه عنوان دامی که بروکرها برای افراد پهن می‌کنند درنظر می‌گیرند و خطر مارجین کال شدن را به شما گوشزد کرده‌اند.
در چه بازارهایی می توان از معاملات اهرمی استفاده کرد؟
معاملات اهرم دار یکی از رایج‌ترین روش‌های معاملاتی به شمار می‌روند که در بازارهای مختلف استفاده می‌شوند. شناخت این بازارها به افراد جهت دستیابی به سودآوری با استفاده از لوریج کمک خواهد کرد. در ادامه به بازارهایی که از معاملات اهرمی پشتیبانی می‌کنند، اشاره خواهیم نمود:
بازار کریپتوکارنسی
یکی از پلتفرم‌های پشتیبانی‌کننده معاملات اهرم دار، بازار مالی مربوط به ارز دیجیتال می‌باشد. لوریج در ارز دیجیتال دارای محبوبیت بالایی است و به شما امکان انجام معاملات پرسودی را می‌دهد. در این بازار شما قادرید انواع ارزهای دیجیتال را بواسطه اهرم‌های پایین یا بالا معامله نمایید.
بازار فارکس
در بازار فارکس میتوانید از معاملات اهرم دار استفاده نمایید و اقدام به معامله سهام‌های مختلف کنید. بروکرهای فارکس معمولا مقدار اهرم از 1:100 تا 1.2000 را به معامله‌گران ارائه می‌کنند. معامله‌گران می‌توانند در این بازار با استفاده از مبلغ اندک نظیر 400 یا 500 دلار، اقدام به انجام معاملات چند لاتی کنند.
بازار کالا
در این بازار شما میتوانید بیشتر از 35 کالای مختلف از قبیل نفت، طلا، نقره و … را با ضریب‌های گوناگون معامله نمایید.
معاملات آپشن
این نوع معاملات دارای ریسک بالایی هستند و در صرافی بایننس انجام می‌گیرند. در معاملات آپشن معامله‌گران این امکان را دارند که دارایی‌ها را با قیمت مشخص شده در زمان معین معامله کنند.
تفاوت لوریج (اهرم) در بازار فارکس و ارزهای دیجیتال
لوریج یا اهرم در بازار کریپتوکارنسی موجب افزایش سود شما در معامله می‌شود. اما در بازار فارکس این اهرم ابزاری است که با استفاده از آن میتوانید سرمایه خود را به مقداری برسانید که قادر به وارد شدن معامله باشید. در واقع لوریج در فارکس تاثیری در سود و زیان ندارد. از این‌رو بهتر است لوریج شما در فارکس بیشتر باشد. با انتخاب لوریج بالاتر در فارکس، دیرتر به استاپ اوت و سطح مارجین کال می‌رسید.
بنابراین برخلاف ارز دیجیتال که انتخاب اهرم بالاتر، سود بیشتری را به دنبال داشت، در فارکس این تاثیر مشاهده نمی‌شود.
در بازار کالا میزان اهرم به کالای تحت معامله بستگی داشته و می‌تواند میان 1:1 تا 1:100 متغیر باشد. این درحالی است که در بازار فارکس لوریج 1:1000 یا حتی 1:3000 بسته به بروکر مربوطه مشاهده می‌شود. علت آن نیز نوسان پایین نرخ ارزها در برابر یکدیگر است که امکان لوریج‌گذاری‌های نجومی را فراهم می‌آورد. در بازار کریپتو به دلیل نوسانات شدید، معمولا حداکثر لوریج قابل اعمال برابر با 1:125 است که آن هم به رمز ارز و بروکر انتخابی بستگی دارد.
کاربرد لوریج و معامله در اهرم دار
استفاده از اعتبار یا اهرم معاملاتی (Leverage) در معاملات می‌تواند دلایلی نظیر موارد زیر داشته باشد:
افزایش قدرت خرید
همانطور که گفته شد تریدرها جهت افزایش اندازه سرمایه و سودآوری بالقوه معاملات ارز دیجیتال از لوریج استفاده می‌کنند. اما لوریج تریدینگ همچنین موجب افزایش ریسک ضرردهی‌های سنگین نیز می‌گردد.
افزایش نقدینگی
دلیل دیگر استفاده از اعتبار یا اهرم معاملاتی (Leverage)، افزایش لیکوییدیتی سرمایه می‌باشد. برای نمونه شما با دارا بودن یک پوزیشن اهرمی 2x در یک صرافی، قادرید با سرمایه کمتر یک پوزیشن 4x به همان میزان در صرافی دیگر داشته باشید.
کاربرد در دیفای
افزایش نقدینگی حاصل از لوریج به شما این امکان را می‌دهد تا از مابقی سرمایه خود در دیگر حوزه‌ها همانند استیکینگ، سرمایه‌گذاری در NFTها، تامین نقدینگی برای صرافی‌های غیر متمرکز و دیگر موارد استفاده نماید.
معاملات مختلف
علاوه‌بر موارد بالا، از لوریج ارز دیجیتال می‌توان در معاملاتی از قبیل قرارداد آتی و مارجین نیز استفاده نمود.
تفاوت لوریج و مارجین
همانطور که گفتیم، لوریج یا اهرم معاملاتی به معنای افزایش قدرت پوزیشن با استفاده از سرمایه قرضی است. از این رو شما برای شروع لوریج تریدینگ، نیاز به واریز مقداری سرمایه اولیه برای وام گرفتن از صرافی دارید. این سرمایه اولیه با نام وثیقه معرفی می‌شود. وثیقه به مقدار اهرم انتخابی و ارزش کل پوزیشن که به عنوان مارجین اولیه (Initial Margin) معرفی می‌شود، بستگی دارد.
برای نمونه تصور کنید شما قصد خرید اتریوم به ارزش 1000 دلار را با لوریج 10 دارید. برای باز کرد این پوزیشن شما به تامین 10 درصد ارزش کل یعنی 100 دلار تحت عنوان وثیقه به‌منظور وام‌گیری باقی 900 دلار و باز کردن پوزیشن 1000 دلاری اتر احتیاج دارید. حال درصورت استفاده از لوریج 20x ، میزان وثیقه برای وام‌گیری به 5 درصد ارزش کل، معادل 50 دلار تبدیل می‌شود.
اگرچه افزایش لوریج موجب کاهش میزان وثیقه مورد نیاز اولیه می‌شود، اما از سوی دیگر سبب افزایش ریسک و خطر لیکویید شدن حساب خواهد شد. لیکوییدیشن به معنا آن است که اگر در نتیجه نوسان شدید بازار، حرکت قیمت خلاف جهت پیش بینی شما شود، احتمال از دست رفتن کل وثیقه تامین شده وجود خواهد داشت. درواقع لوریج، مقدار تلرانس پوزیشن (مقدار نوسان قابل تحمل در معامله تا قبل از لیکویید شدن) را مشخص می‌نماید.
علاوه‌بر مارجین اولیه واریزی، برای باز نگه داشتن حساب نیز باید یک آستانه مارجین یا مارجین نگهداری (Maintenance Margin) داشته باشید. در صرافی‌های مختلف فرمول محاسبه مارجین نگهداری و آستانه آن تفاوت دارد.
جهت جلوگیری از لیکویید شدن درصورت نوسان بازار و رسیدن ارزش موجودی به زیر آستانه نگهداری، یا باید میزان اهرم استفاده شده را کاهش داد و یا مقداری پول برای بالا بردن ارزش اکانت واریز کرد.
نحوه محاسبه لوریج و سود با اهرم در ارز دیجیتال
تصور کنید براساس تحلیل‌هایتان به این نتیجه برسید که قیمت بیت کوین رشد بالایی خواهد داشت. در این حالت تصمیم می‌گیرید روی بیت کوین سرمایه‌گذاری کنید و در حسابتان نیز تنها 10,000 دلار دارید. درحالی که قیمت بیت کوین 30,000 دلار می‌باشد. از همین‌رو تصمیم می‌گیرید در عوض خرید بیت کوین، یک توکن اهرم دار با لوریج 3:1 خریداری نمایید.
بیشتر بخوانید: قیمت بیت کوین به چه عواملی بستگی دارد؟!
درواقع در این حالت شما دارایی اولیه‌تان را 3 برابر می‌کنید، در صورتی که پیش‌بینی شما درست بوده و قیمت بیت کوین افزایش یابد، سود بدست آمده از این معامله نیز 3 برابر می‌شود. البته باید این نکته را همیشه مدنظر قرار دهید که این معادله برای کاهش قیمت نیز صدق می‌شود.
روشی دیگر برای محاسبه سود و زیان معامله و محاسبه لوریج کمک گرفتن از ماشین حساب اهرم ارز دیجیتال می‌باشد. تقریبا همه صرافی‌ها این ماشین حساب را برای کاربران خود قرار داده‌اند. برای نمونه با بکارگیری ماشین حساب فیوچرز بایننس شما به راحتی میتوانید سود و زیان، درصد بازدهی و همچنین مقدار مارجین اولیه برای معامله را حساب کنید. ماشین حساب‌ها برای محاسبات خود در معاملات short و long از فرمول زیر استفاده می‌کنند:
(قیمت خروج – قیمت ورود) = سود و زیان حاصل شورت
(قیمت ورود – قیمت خروج) = سود و زیان حاصل لانگ
مزایا و معایب استفاده از لوریج
همانطور که تا به اینجا توضیح داده شد، افزایش قدرت خرید و سودآوری بالقوه یکی از مهم‌ترین مزیت‌های استفاده از لوریج در ارز دیجیتال عنوان شد. درعین حال یکی از معایب آن نیز افزایش ریسک لیکویید شدن حساب درصورت حرکت رمز ارز خلاف جهت پیش بینی شده در نوسان شدید بازار بود. در زیر به برخی دیگر از مزایا و معایب لوریج تریدینگ اشاره می‌کنیم:
مزایا:
- قابل استفاده در شرکت‌هایی که تمایل به رفع نیازهای مالی کوتاه مدت برای تملک سایر شرکت‌ها یا سهام آن‌ها دارند.
- ایجاد فرصت‌های بیشتر جهت دسترسی سرمایه‌گذاران به فرصت‌های معاملات بیشتر
- آزادی عمل بیشتر در سرمایه‌گذاری و سبدگردانی ارز دیجیتال
- افزایش سود
- امکان معامله در هر دو روند بازار
بیشتر بخوانید:تحلیل بنیادی یا تحلیل فاندامنتال Fundamentalanalyse
معایب:
- پیچیدگی بیشتر و نیاز به سرمایه اضافی و زمان براساس نیازمندهای پورتفو
- دارای کارمزدهای گوناگون همانند نرخ پرمیوم و مارجین قراردادهای آتی بدون درنظر گرفتن موففیت یا شکست در معامله
- احتمالی نابودی کل سرمایه
- عدم استفاده برای سرمایه‌گذران بلندمدت و هولدرها
- عدم حفظ اصل سرمایه
چگونه لوریج را فعال کنیم؟
اگر به این پرسش برخورده‌اید که چگونه لوریج را فعال کنیم، باید در پاسخ گفت بدین منظور وارد حساب صرافی مورد نظر خود شوید. برای انجام معاملات مارجین به بخش Margin Trading و برای انجام معاملات آتی به بخش Futures وارد شوید. در ادامه برای نمونه نحوه فعالسازی لوریج در صرافی بایننس را آموزش خواهیم داد:
استفاده از لوریج در صرافی بایننس
صرافی بایننس یکی از معروف‌ترین و شناخته شده‌ترین پلتفرم‌های مبادلات ارز دیجیتال به شمار می‌رود که از معاملات اهرم دار پشتیبانی می‌نماید. برای استفاده از لوریج، اعتبار یا اهرم معاملاتی (Leverage) ابتدا آیکون [۲۰x] را در معاملات آتی خود انتخاب کنید. توجه کنید در صورت عدم تنظیم اهرم پیش از ثبت سفارش، اهرم پیش فرض سیستم 20 برابر برای شما به صورت خودکار تنظیم می‌شود.
در مرحله بعدی صفحه Adjust Leverage برای شما نمایش داده خواهد شد.
شما میتوانید با حرکت نشانگر موس یا انتخاب نمادهای [+] یا [-] اقدام به تنظیم اهرم کنید. بعد از تنظیم اهرم گزینه confirm را انتخاب نمایید.
بعد از این مرحله، اهرم جدید برای شما قابل مشاهده خواهد بود. قبل از ثبت سفارش باید حتما از درستی اهرمی که انتخاب کرده‌اید مطمئن شوید. در تصویر زیر اهرم 50 انتخاب شده است.
معاملات اهرم دار برای کدام تریدرها مناسب است؟
این دست از معاملات جزو معاملات پرریسک و سودآور هستند که برای تمام تریدرها مناسب نیستند. با انجام این معاملات شما قادرید در مدت زمان کم با سرمایه اندک به سودهای بالایی دست یابید. آقای فرهاد مقدم سلیمی این دست از معاملات را به عنوان دامی برای گرفتار شدن و مارجین کال شدن شما معرفی نموده‌اند. ایشان با توجه به بازار پرنوسان کریپتوکارنسی و ریسک بالای لوریج افراد را تا جای ممکن از انجام آن منع می‌کنند.
اما درصورتی که شما قصد انجام چنین معاملاتی را دارید، باید شرایط زیر را داشته باشید:
شناخت کامل از معاملات اهرم دار
اولین شرط برای شرکت در معاملات لوریج، داشتن اطلاعات کافی درمورد نحوه انجام معاملات اهرم دار، جلوگیری از لیکوییدی، اعمال حد سود و ضرر است. با داشتن این داده‌ها شما میتوانید به آسانی وارد معاملات leverage شوید.
داشتن توانایی تحلیل روند بازار
یکی از لازمه‌های ترید، توانایی تحلیل دقیق بازار است. در معاملات اسپات به دلیل اینکه با میانگین کم کردن می‌توان از ضررهای بزرگ جلوگیری کرد، این موضوع ریسک زیادی ندارد. اما در معاملات اهرم دار بدون تحلیل دقیق نمی‌توان وارد معامله شد؛ زیرا به جای سود کردن، لیکوییدی و از بین رفتن سرمایه برای شما رخ خواهد داد.
آشنایی با اصول مدیریت سرمایه
مدیریت سرمایه یکی از قوانین مهم و اصولی است که تریدرها باید بدان مسلط باشند. با توجه به ریسک بالای معاملات اهرم دار، تریدرها باید با اصول مدیریت سرمایه آشنا باشند و توانایی مدیریت معاملات خود را داشته باشند. دقت کنید که بخش اعظمی از سرمایه شما باید به معاملات اسپات منتهی گردد و فقط 20 درصد آن وارد معاملات لوریج شود.
ریسک پذیر بودن
معاملات اهرم دار ریسک بالایی دارد. زیرا بازار ارز دیجیتال نوسان‌های شدیدی داشته و قیمت یک دارایی می‌توان تحت تاثیر اتفاقاتی رشد یا ریزش فراوانی داشته باشد. از این‌رو چنانچه شما تحمل سود یا ضرر در عرض چند ثانیه را ندارید و نمی‌توانید آن را مدیریت کنید، این معاملات برایتان گزینه مناسبی نیست.
بسیاری از معامله‌گران معتقدند بهترین لوریج برای 100 دلار، 1:100 است. این بدان معناست که کارگزار شما در ازای هر 1 دلار، 100 دلار به شما پول قرض داده و شما میتوانید با 100 دلار خود تا 10000 دلار معامله نمایید.
برای لوریج 1:500 مارجین مورد نیاز حدود 200 دلار می‌باشد.
از جمله اشتباهات متداول در معاملات لوریج می‌توان به ضریب اهرمی بیش از حد، عدم تعیین حد ضرر، عدم مدیریت سرمایه، معامله احساسی، عدم تحلیل تکنیکال و تحلیل فاندامنتال، تعقیب ضرر، معاملات بیش از حد اشاره کرد.
