مارکت کپ یا ارزش بازار (Market Cap) یک شاخص مستقیم و ساده برای نمایش وسعت معامله ارزهای دیجیتال است. در واقع ارزش بازار برخلاف قیمت ارز دیجیتال می‌تواند به خوبی اندازه و ارزش نسبی یک ارز دیجیتال را برای شما تعیین کند. اکثر سرمایه‌گذاران حرفه‌ای جهت بررسی ارزش خرید یک رمز ارز و مقایسه آن با دیگر ارزهای دیجیتال از شاخص مارکت کپ استفاده می‌کنند. این شاخص به شما در اتخاذ تصمیمات هوشمندانه برای سرمایه‌گذاری کمک می‌کند.
مارکت کپ براساس معیارهای گوناگونی تعیین می‌گردد و به کمک آن میتوان میزان نقدشوندگی یک دارایی، ارزش و ریسک مالی سرمایه‌گذاری روی آن را بررسی نمود.
درصورتی که می‌خواهید یک پرتفوی جذاب با ریسک کم داشته باشید، باید به ارزش بازار توجه کنید. مارکت کپ کل بازار کریپتو نیز شامل ارزش بازار رمز ارزهایی نظیر بیت کوین، اتریوم، لایت کوین و ریپل می‌شود. در ادامه این مطلب بیشتر به مارکت کپ چیست؟ مارکت کپ کل بازار کریپتو و سایر توضیحات مرتبط با آن خواهم پرداخت.
ارزش بازار یا مارکت کپ چیست؟
مارکت کپ (Market Cap) یا ارزش بازار بیانگر ارزش نقدی یک دارایی یا شرکت است. در ارزهای دیجیتال، مارکت کپ برابر است با ارزش کل کوین‌ها یا توکن‌های استخراج شده ضرب‌در قیمت نقدی آن همانند ریال یا دلار. برای نمونه یک ارز دیجیتال با داشتن 10 میلیون کوین، به ارزش 10 دلار، مارکت کپی برابر با 100 میلیون دلار خواهد داشت.
این رقم در واقع نشان دهنده بزرگی بازار رمز ارز و حجم سرمایه در گردش آن است. مارکت کپ یا ارزش بازار برای خریدار تعیین می‌کند که رمز ارز مدنظر او یک گزینه مناسب برای سرمایه‌گذاری است یا نه!
اغلب سرمایه‌گذاران باتجربه از مارکت کپ یا ارزش بازار برای ارزیابی ارزش خرید یک رمز ارز و مقایسه آن با دیگر ارزها استفاده می‌کنند. در سایت‌هایی نظیر کوین مارکت کپ (Coinmarketcap) برای رتبه‌بندی ارزهای دیجیتال از معیار ارزش بازار استفاده می‌کنند.
اهمیت مارکت کپ در سرمایه گذاری
بسیاری از کارشناسان براین باورند که شاخص مارکت کپ می‌تواند گمراه‌کننده باشد. ترس از سرمایه‌گذاری در کوین‌هایی با حجم معالاتی کم و یا بیشتر از اندازه امیدواری به کوین‌هایی با حجم بازار بالا ممکن است سرمایه‌گذاران را ناامید گرداند.
مارکت کپ به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا میزان ریسک خود را در سرمایه‌گذاری در یک رمز ارز متوجه شوند. با بزرگتر شدن مارکت کپ، ریسک سرمایه‌گذاری در آن کاهش میابد. زیرا این ارزهای دیجیتال دوره رشد خود را گذرانده‌اند و هم اکنون به ثبات حداقلی و نسبی رسیده‌اند. همچنین دستکاری قیمت آن‌ها نیاز به نقدینگی زیادی دارد و حرکات نسبتا کندتری نیز دارند.
در مقابل سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتالی که ارزش بازار کوچکتری دارند، فرصتی را جهت رشد با سرعت بالا و حرکت شارپی اصل سرمایه را فراهم می‌کند. ارزهای دیجیتال جدید با ارزش بازار کوچکتر، دارای فرصت رشد بیشتری هستند و در صورتی که شما فردی ریسک‌پذیر و دارای روح سرمایه داری باشید، گزینه‌های مناسبی برای سرمایه‌گذاری می‌باشند.
زیرh از یک سو سوددهی فراوانی می‌توانند به دنبال داشته باشند و از دیگر سو احتمال دارد به صورت ناگهانی ارزش خود را از دست بدهند. مارکت کپ به سرمایه‌گذار یک دید کلی خارج از هیاهوی بازار خواهد داد. مخصوص درباره آلت کوین‌ها این دیدگاه خارج از هیاهو می‌تواند منجر به تصمیمات آگاهانه و دقیق شود.
بسیاری از افراد تازه‌کار بدون در نظر گرفتن ارزش بازار یک رمز ارز با تصور ارزان بودن و رسیدن قیمت بالاتر به سرمایه‌گذاری در آن اقدام می‌کنند. از طرفی عده‌ای دیگر نیز براین باورند که هرچه قیمت یک رمز ارز بیشتر باشد، ارزش بالاتری نیز خواهد داشت. در بیشتر مواقع هر دو دسته با به سود مدنظرشان نمی‌رسند و یا با ضرر بازار را ترک می‌کنند. البته توجه به این نکته ضروری است که مارکت کپ تنها معیار سرمایه‌گذاری در ارز دیجیتال نیست و باید در کنار آن دیگر شاخص‌ها نظیر ارزش بازار رقیق شده و حجم معاملات روزانه را نیز درنظر گرفت.
بیشتر بخوانید:آموزش سرمایه گذاری در ارز دیجیتال
اهمیت مارکت کپ در سرمایه گذاری
بسیاری از کارشناسان براین باورند که شاخص مارکت کپ می‌تواند گمراه‌کننده باشد. ترس از سرمایه‌گذاری در کوین‌هایی با حجم معالاتی کم و یا بیشتر از اندازه امیدواری به کوین‌هایی با حجم بازار بالا ممکن است سرمایه‌گذاران را ناامید گرداند.
مارکت کپ به سرمایه‌گذاران کمک می‌کند تا میزان ریسک خود را در سرمایه‌گذاری در یک رمز ارز متوجه شوند. با بزرگتر شدن مارکت کپ، ریسک سرمایه‌گذاری در آن کاهش میابد. زیرا این ارزهای دیجیتال دوره رشد خود را گذرانده‌اند و هم اکنون به ثبات حداقلی و نسبی رسیده‌اند. همچنین دستکاری قیمت آن‌ها نیاز به نقدینگی زیادی دارد و حرکات نسبتا کندتری نیز دارند.
در مقابل سرمایه‌گذاری در ارزهای دیجیتالی که ارزش بازار کوچکتری دارند، فرصتی را جهت رشد با سرعت بالا و حرکت شارپی اصل سرمایه را فراهم می‌کند. ارزهای دیجیتال جدید با ارزش بازار کوچکتر، دارای فرصت رشد بیشتری هستند و در صورتی که شما فردی ریسک‌پذیر و دارای روح سرمایه داری باشید، گزینه‌های مناسبی برای سرمایه‌گذاری می‌باشند.
زیرh از یک سو سوددهی فراوانی می‌توانند به دنبال داشته باشند و از دیگر سو احتمال دارد به صورت ناگهانی ارزش خود را از دست بدهند. مارکت کپ به سرمایه‌گذار یک دید کلی خارج از هیاهوی بازار خواهد داد. مخصوص درباره آلت کوین‌ها این دیدگاه خارج از هیاهو می‌تواند منجر به تصمیمات آگاهانه و دقیق شود.
بسیاری از افراد تازه‌کار بدون در نظر گرفتن ارزش بازار یک رمز ارز با تصور ارزان بودن و رسیدن قیمت بالاتر به سرمایه‌گذاری در آن اقدام می‌کنند. از طرفی عده‌ای دیگر نیز براین باورند که هرچه قیمت یک رمز ارز بیشتر باشد، ارزش بالاتری نیز خواهد داشت. در بیشتر مواقع هر دو دسته با به سود مدنظرشان نمی‌رسند و یا با ضرر بازار را ترک می‌کنند. البته توجه به این نکته ضروری است که مارکت کپ تنها معیار سرمایه‌گذاری در ارز دیجیتال نیست و باید در کنار آن دیگر شاخص‌ها نظیر ارزش بازار رقیق شده و حجم معاملات روزانه را نیز درنظر گرفت.
عوامل موثر بر ارزش بازار یا Market Cap
با دقت در طرف دوم فرمول محاسبه مارکت کپ با دو عامل مهم و تاثیرگذار بر آن آشنا خواهید شد.
تعداد کوین‌های در گردش
بدیهی است که هر اندازه مقدار کوین‌های در گردش بیشتر شود، مارکت کپ نیز به همان مقدار افزایش خواهد یافت. این مقدار بستگی به مفهومی به نام توکنومیک (Tokenomics) یا اقتصاد توکنی دارد. اقتصاد توکنی یا توکنومیک یک پروژه در واقع نحوه تولید و توزیع توکن‌ها را تعیین می‌کند. بعلاوه پروژه‌ها توسط فرآیندهایی نظیر توکن‌سوزی منجر به کاهش مقدار سکه‌های در گردش و به دنبال آن کاهش مارکت کپ خواهند شد.
نوسانات قیمت
یکی دیگر از عوامل تاثیرگذار بر ارزش بازار تغییر قیمت است. مهم‌ترین عامل تغییر قیمت، عرضه و تقاضا یک ارز دیجیتال می‌باشد. با افزایش محبوبیت یا پیشرفت پروژه تقاضا افزایش می‌یابد و در نهایت منجر به افزایش قیمت و ارزش بازار خواهد شد. همچنین اخبار مرتبط با پروژه، تغییر در داده‌های اقتصاد کلان نظیر خرید و فروش نهنگ‌ها و تغییر نرخ بهره نیز از دیگر عوامل موثر روی قیمت رمز ارزها هستند.
تغییر قیمت توکن و تغییر مارکت کپ
باوجودی که مارکت کپ می‌تواند ارزش یک پروژه، رمز ارز و یا شرکت را نشان دهد، باید دانست که این به معنای ورودی پول به بازار نیست. این مفهوم به این معناست که لزوما این میزان پول در معاملات ارز دیجیتال درحال گردش نیست.
زیرا از یک سو احتمال دارد کوین‌ها گم شده و یا مرده وجود داشته باشد و از دیگر سو، ارزش بازار خیلی به قیمت رمزر بستگی دارد. بنابراین تغییری هرچند کوچک در مارکت، تاحد زیادی روی مارکت کپ تاثیر می‌گذارد.
در مثال قبلی تصور کنید هر توکن 10 دلار باشد، ورود چند میلیون دلار عملا می‌تواند قیمت هر توکن را به مثلا 15 دلار برساند. این تغییر کوچک ارزش توکن، مارکت کپ را از 100 به 150 میلیون دلار خواهد رساند.
رشد حجم بازار به معنای ورود 50 میلیون دلار نقدینگی جدید در بازار نیست، بلکه تنها به معنای بالا رفتن تقاضا می‌باشد. برای نمونه 5 میلیون دلار سبب شده که ارزش بازار 50 درصد افزایش یابد.
نقدینگی در بازار چیست؟
حجم بازار به تعداد دارایی‌های مبادله شده در بازه مشخص اشاره دارد؛ اما نقدینگی به میزان سرعت ترید رمز ارز صرف نظر از قیمت گفته می‌شود. در بیانی ساده‌تر تغییر یک مارکت با حجم بالا، نیازمند مقدار زیادی نقدینگی است تا بتوان تناسب بین عرضه و تقاضا را تغییر داد. از این رو اگر یک نهنگ قصد کند بازار را به جهتی خاص سوق دهد، در شرایطی که حجم مارکت کپ بالاست، کار سخت‌تری به دنبال دارد.
زمانی که تغییرات ناگهانی قیمت یک توکن با ارزش بازار زمان‌بر و سخت‌تر باشد، سرمایه‌گذاری در آن منطقی‌تر خواهد بود.
درمقابل بازارهایی با حجم مارکت کوچکتر، بیشتر نسبت به ورود ناگهانی حجم مشخصی نقدینگی تحت تاثیر قرار می‌گیرند؛ از این رو سرمایه‌گذاری در این بازارها ریسک بیشتری خواهد داشت.
مارکت کپ کل بازار کریپتو (Total Market Cap)
مارکت کپ کل بازار کریپتو (Total Market Cap) شامل اطلاعات بازار دسته‌ای از ارزهای دیجیتال شامل بیت کوین، ریپل، اتریوم و لایت کوین می‌شود. این شاخص به داشتن تصویری واقعی‌تر و کامل‌تر از چگونگی عملکرد ارزهای دیجیتال کمک می‌کند. هراندازه مارکت کپ کل بازار کریپتو بیشتر شود، بدان معناست که رویکرد مردم نسبت به ارزهای دیجیتال بهتر شده و شرایط برای رشد این مارکت فراهم شده است.
دیگر شاخصی که برای بررسی (به ویژه آلت کوین‌ها) وجود دارد، کل تعداد توکن‌های ارز دیجیتال است. ارزهای نظیر بیت کوین، دارای محدودیت در عرضه هستند. برای نمونه تنها 21 میلیون واحد BTC وجود دارد و عرضه آن طی فرآیند هاوینگ بیت کوین کاهش میابد. این درحالی است که آلت کوینی نظیر ریپل 1 میلیارد واحد برای عرضه دارد. اتریوم نیز عرضه در گردش و محدودیت عرضه کل ندارد.
بیشتر بخوانید:هاوینگ بیت کوین چیست؟ تاثیر Halving بر قیمت بیت کوین
کوین‌هایی با عرضه کمتر، به سبب محدودیت بیشتر، دارای قیمت بالاتری نیز خواهند بود. در مقایسه ریپل و بیت کوین، صرف نظر از تمامی عوامل دیگر نظیر تکنولوژی بلاکچین، سابقه رمز ارز، حریم خصوصی و امنیت بلاکچین و .. ریپل به صورت طبیعی دارای قیمت بسیار کمتری است. در زمان بررسی ارزهای دیجیتال تنها به قیمت کوین توجه نکنید.
برای نمونه اگر بیت کوین کش 500 دلار و ارز دیجیتال ریپل 4 دلار بود، تصور نکنید که حتما بیت کوین کش رمز ارز بهتری به شمار می‌رود. حجم بازار نشان‌دهنده آن است که سرمایه در گردش ارز دیجیتال در کل مارکت چقدر است و اینکه چه اندازه در میان مردم دارای اعتبار می‌باشد.
بیشتر بخوانید:امنیت بلاکچین را چگونه میتوان افزایش داد؟
دسته‌بندی انواع مارکت کپ
علاوه بر اینکه مارکت کپ، در سنجش ارزش یک کوین برای سرمایه‌گذاری کاربرد دارد؛ بلکه در محبوبیت یک ارز دیجیتال در طولانی مدت نیز موثر است. در زیر به انواع مارکت کپ یا ارزش بازار خواهم پرداخت:
مگا کپ (Mega-Cap)
مگا کپ از دو ارز دیجیتال پرطرفدار بازار، بیت کوین و اتریوم تشکیل می‌شود. درحال حاضر ارزش بازار یا مارکت کپ بیت کوین برابر با 628 میلیارد دلار و اتریوم برابر 289 میلیارد دلار است.
لارج کپ یا ارزش بازار بزرگ (Large-Cap)
ارزهای دیجیتال با ارزش بازار بیشتر، به صورت عمده به عنوان یک Safe Haven یا دارایی امن برای سرمایه‌گذاری شناخته می‌شوند. این رمز ارزها معمولا دارای پشتوانه‌ای قوی هستند و ارزش کل آن‌ها بیشتر از 10 میلیارد دلار است. این قبیل رمز ارزها در دسته لارج کپ (Large-Cap) قرار دارند. سرمایه‌گذاری در Large-Cap محتاطانه تلقی شده و نوسانات کمتری نیز دارند؛ اما با این حال در مقایسه با دارایی‌های سنتی همچنان پرنوسان به شمار می‌روند.
مدیوم کپ یا ارزش بازار متوسط (Medium-Cap)
ارزهای دیجیتالی که مارکت کپ یا ارزش بازار آن‌ها میان 1 تا 10 میلیارد دلار می‌باشد در دسته مدیوم مپ یا ارزش بازار متوسط قرار دارند. رمز ارزهای دسته Medium-Cap در میان سرمایه‌گذاران به عنوان ارزهایی با ریسک و سود بالا شناخته می‌شوند. برای نمونه از معروف‌ترین رمز ارزها با ارزش بازار متوسط میتوان به دای (DAI)، لایت‌کوین (Litecoin)، دوجکوین (DogeCoin) و شیبا‌اینو (SHIB) اشاره کرد.
اسمال کپ یا ارزش بازار کوچک (Small-Cap)
یکی از پرریسک‌ترین ارزهای دیجیتال برای سرمایه‌گذاری، ارزهای دیجیتال با ارزش بازار کوچک (Small-Cap) هستند. مارکت کپ این رمز ارزها از یک میلیارد دلار کمتر است و دارای نوسان بیشتری نیز هستند. برای نمونه نئو (NEO)، ای‌کش (XEC) و بیت‌کوین گلد (BITG) جزو این دسته هستند.
شاخص حجم معاملات روزانه (Volume)
حجم معاملات بازار به صورت روزانه در 24 ساعت، یکی دیگر از شاخص‌های مهم در سنجش بزرگی بازار یک ارز دیجیتال به شمار می‌رود. بدین معنا که هر ارز دیجیتال چه اندازه به دلار تبدیل و معامله گردیده است. حجم معاملات روزانه نشان‌دهنده میزان پول در گردش در طول یک روز در بازار یک ارز دیجیتال است. بالا رفتن حجم معاملات روزانه یک کوین بر قیمت لحظه‌ای آن و افزایش نوسان در طول روز تاثیر زیادی دارد.
حداکثر عرضه یا ارزش بازار رقیق شده چیست؟
حداکثر عرضه در ارز دیجیتال یا ارزش بازار رقیق شده اشاره به حالتی در بازار دارد که همه توکن‌ها یا کوین‌ها آن رمز ارز خاص در گردش باشد. این معیار از حاصل ضرب قیمت فعلی هر کوین در حداکثر عرضه آن بدست می‌آید. برای نمونه اگر عرضه یک رمز ارز حداکثر 100 میلیون کوین باشد و هر کوین دارای ارزشی معادل 10 دلار باشد، ارزش بازار رقیق شده برابر با 1 میلیارد دلار خواهد بود.
لازم به توجه است که ارزش بازار رقیق شده یا حداکثر عرضه را نمی‌تواند لزوما منعکس کننده ارزش واقعی بازار یک رمز ارز باشد. کل عرضه کوین‌ها می‌تواند به سبب عواملی نظیر کوین‌های نگهداری شده توسط تیم، توکن‌های قفل شده یا توکن‌هایی که هنور در زمان استخراج یا به تدریج آزاد نشده‌اند، در گردش نباشد.
سرمایه‌گذاران حرفه‌ای برای سنجش پتانسیل رشد یک رمز ارز هم ارزش فعلی و هم ارزش رقیق شده بازار را درنظر می‌گیرند. اگرچه ارزش بازار رقیق شده یک معیار تئوری بوده و احتمال دارد به صورت دقیق واقعیت بازار را مشخص نکند، اما باز هم مهم است.
معرفی سایت کوین مارکت کپ (coinmarketcap)
سایت کوین مارکت کپ (CoinMarketCap) مجموعه‌ای فعال به‌منظور دستیابی به اطلاعات درمورد مارکت کپ ارزهای دیجیتال مهم در جهان است. این سایت دارای اطلاعات کامل درباره 100 توکن و کوین برتر دنیا می‌باشد. سایت CoinMarketCap در سال 2013 آغاز به کار نمود.
در سال 2020 این وب سایت توسط مجموعه بایننس خریداری شد. درحال حاضر، تریدرها، نشریات معتبر خبری و حتی دولت‌ها از این سایت به عنوان منبع معتبر بازار کریپتوکارنسی استفاده می‌کنند.
سایت کوین مارکت کپ فارسی coinmarketcap.com یکی از منابع معروف برای بررسی اطلاعاتی نظیر مارکت کپ یا ارزش بازار، حجم معاملات، عرضه در گردش، اخبار مرتبط و داده‌های تاریخی و .. می‌باشد.
ارزهای دیجیتال بیت کوین و اتریوم از لحاظ تاریخی دارای بالاترین حجم بازار هستند.
مارکت کپ تاثیر مستقیمی بر قیمت ندارد و برعکس است؛ زیرا قیمت عاملی است که بر ارزش بازار یا مارکت کپ تاثیر می‌گذارد. با این حال، ارزش بازار بالا با جذب سرمایه‌گذاران و افزایش تقاضا سبب افزایش قیمت می‌شود.
