ذخیره ارزش Store Of Value اصطلاحی است که به ارزها، کالاها و دارایی‌هایی داده می‌شود که به عنوان ذخیره‌ساز ارزش بکار می‌روند و ارزششان با گذشت زمان افت نمی‌کند. Salability یا قابلیت فروش به معنای میزان سهولت فروش یک کالا در بازار با کمترین زیان ممکن است. سه منظر مختلف در Salability شامل مقیاس، مکان و زمان است که مهم‌ترین آن‌ها، منظر زمان یا ذخیره ارزش Store Of Value می‌باشد.
ذخیره ارزش عبارت از این خاصیت پول است که هرچه زمان می‌گذرد تغییری در ارزش کالایی که قصد داریم به عنوان پول از آن استفاده کنیم ایجاد نشود. فلزات گران‌بها نظیر طلا و نقره از دیدگاه بسیاری از مردم دارایی‌های مطمئنی هستند. در طول تاریخ طلا به عنوان ذخیره ارزش در مقابل نوسان‌های شدید بازار شناخته می‌شود.
اما اخیرا قیمت بیت کوین افزایش ارزش قابل توجهی داشته است. از این‌رو بسیاری از تحلیلگران براین باورند که بیت کوین یک گزینه ذخیره ارزش می‌باشد. اما هنوز هم افراد بسیاری هستند که در زمان خرید بیت کوین یا طلا دچار تردید می‌شوند.
درصورتی که شما قادر به ذخیره و پس انداز درست دارایی‌خود نباشید، ارزش آن با تورم از بین می‌رود. از این‌رو باید یک دارایی ذخیره ارزش برای حفظ ثروت خود داشته باشید. در ادامه این مطلب مفهوم ذخیره ارزش یا Store Of Value را برای شما شرخ خواهم داد.
بیشتر بخوانید: قیمت بیت کوین به چه عواملی بستگی دارد؟!
تفاوت سرمایه گذاری با پول
سرمایه‌گذاری با پول تفاوت دارد. سرمایه گذاری یک بازگشت return است؛ بدین معنا که چیزی که شما سرمایه‌گذاری می‌کنید معمولا بازگشت دارد. درحالیکه پول بدین صورت نیست. فرق دیگر سرمایه‌گذاری با پول این است که سرمایه‌گذاری دارای ریسک ضرر بود درحالیکه پول زیان ندارد.
در بیان سومین تفاوت می‌توان گفت قابلیت نقدشوندگی سرمایه‌گذاری از پول کمتر است. پول خود به صورت نقد است اما سرمایه‌گذاری باید نقد شود و تبدیل به پول گردد. تفاوت سوم پول و سرمایه‌گذاری بیانگر آن است که چرا همه افراد تمام پول خود را سرمایه‌گذاری نمی‌کنند. نگهداری سرمایه‌گذاری و پول نیز براساس قابل دسترس بودن آن تفاوت دارد. برای مثال طلا سرمایه‌گذاری است که به سرعت به پول نقد تبدیل می‌شود.
مفهوم Salability
عبارت Salability به معنای میزان سهولت یک کالا در بازار با کمترین زیان ممکن است. هیچ چیزی نمی‌تواند تعیین کند که کدام کالا به عنوان پول می‌تواند مورد استفاده قرار گیرد و کدام یک نمی‌تواند. پول یک مفهوم قراردادی است و هرفردی هرجا چیزی را به جهت امکان مبادله آن خریداری کند، پول اختصاصی خود را اختراع کرده است.
Salability خاصیتی است که در آن کالا باید بیشترین قابلیت فروش را داشته باشد؛ که یعنی بتوان با کمترین صرف نیرو و کمترین زیان در کمترین زمان در بازار آن را فروخت، معاوضه و معامله کرد.
Salability را از سه منظر مقیاس، مکان و زمان بررسی می‌کنیم. کالای قابل فروش از منظر مقیاس، کالایی است که می‌توان آن را به واحدهای کوچکتر و یا بزرگتر تقسیم نمود بدون آن که لطمه‌ای ببیند.
Salability از منظر مکان به معنای آن است که کالای ما به راحتی امکان جابجا کردن داشته باشد. برای مثال خانه را نمی‌توان به عنوان Medium Of Exchange استفاده نمود؛ چراکه قابل جابجایی نیست.
Salability از منظر مقیاس و مکان خصیصه‌های سختی هستند و کالاهای مختلفی را می‌توان یافت که هردو خصیصه را داشته باشند و بتوان به عنوان پول از آن‌ها استفاده کرد. اما منظر سوم که در ادامه به آن خواهیم پرداخت یعنی Salability از نظر زمان، خصیصه‌ای مشکل‌ساز است و کمتر کالایی پیدا می‌شود که این خصیصه را داشته باشد.
ذخیره ارزش Store Of Value چیست؟
ذخیره ارزش Store Of Value نوعی دارایی می‌باشد که در طول زمان ارزش خود را حفظ نماید. فلزات گران‌بهایی نظیر طلا به سبب عمر مفید نامحدود، به عنوان مسیری امن برای حفظ ارزش محسوب می‌شوند. ارزش این دست از دارایی‌ها با گذشت زمان نه تنها کاهش نمیابد، بلکه انتظار افزایش آن نیز در آینده وجود دارد.
امروزه تعریف ذخیره ارزش، با درک واژه‌های ارزش و تورم و تاثیر آن‌ها بر درآمدها قابل فهم است. ارزش پول به قدرت خرید در یک بازه زمانی گفته می‌شود، درحالی که تورم به معنای کاهش تدریجی قدرت خرید پول به دلیل افزایش عرضه آن است. درواقع هیچگونه محدودیتی در چاپ اسکناس یا ضرب سکه بوسیله یک کشور وجود ندارد. و باتوجه به قوانین اقتصاد، افزایش عرضه یک دارایی، سبب کاهش ارزش آن خواهد شد.
این تعریف ما را به مفهوم ذخیره ارزش Store Of Value می‌رساند. برای ذخیره ارزش، یک دارایی باید نرخ رشد برابر یا بیشتری نسبت به نرخ تورم داشته باشد. علاوه بر آن دارایی مدنظر باید فاسدنشدنی و دارای قابلیت انتقال در طول زمان نیز باشد.
به عبارتی ذخایر ارزش، دارایی‌های باثبات، کم ریسک، ایمن و ماندگار هستند. نکته مهم آن است که بیشتر ذخایر ارزش در هنگام رکود و زمانیکه اغلب دارایی‌ها با ریزش مواجه هستند، کاهش قیمت کمتری را تجربه می‌کنند و یا حتی به قیمت آن‌ها اضافه می‌شود. از این رو بسیاری از سرمایه‌گذاران و فعالان در زمینه سبدگردانی ارز دیجیتال حتی، بخشی از سبد سرمایه خود را به این دست از دارایی‌ها اختصاص می‌دهند.
ویژگی های دارایی های ذخیره ارزش
کالا و یا دارایی‌هایی که به عنوان ذخیره ارزش یا Store Of Value معرفی می‌شوند، دارای ویژگی‌های زیر هستند:
کمیابی
دارایی‌ها با حفظ ارزش مناسب ضمن ارزشمند بودن ذاتی باید کمیاب هم باشند. برای نمونه هراندازه منابع طلا زیاد باشد، درنهایت محدود است. این محدودیت موجب کمیاب شدن طلا گردیده است. از این رو طلا در طولانی مدت ارزش خود را حفظ کرده و گزینه مناسبی از ذخیره ارزش به شمار می‌رود.
ماندگاری
یکی از مهم‌ترین خصایص ذخیره‌کننده ارزش، ماندگاری می‌باشد. بسیاری از کالاها ارزش ذاتی دارند اما امکان نگهداری طولانی مدت آن‌ها وجود ندارد. برای نمونه مواد غذایی دارای ارزش هستند و درصورت کمیاب شدن ارزش آن‌ها افزایش میابد، اما نمی‌توانند به عنوان ذخیره ارزش محسوب شوند. چراکه نمی‌توان آن‌ها را برای مدت زمان طولانی حفظ نمود و با گذشت مدت زمانی فاسد می‌شوند. اما فلزات گران‌بها نظیر طلا دارای عمر مفید و نامحدودی هستند و ذخیره ارزش به شمار می‌روند.
تولید پرهزینه و سخت
بیشتر افراد ارزهای کاغذی نظیر دلار را ذخیره ارزش می‌دانند. درحالیکه چاپ بی رویه آن می‌توان موجب کاهش قابل توجه ارزش آن گردد. درحالیکه طلا هرچند بتوان در آزمایشگاه نیز تولید کرد اما تا به امروز هیچ کارخانه‌ای قادر به پر کردن بازار از طلا نبوده است. زیرا ساخت طلا به صورت آزمایشگاهی به مراتب پرهزینه‌تر و سخت‌تر از استخراج آن است.
آیا ارزهای فیات را می توان ذخیره ارزش دانست؟
بسیاری از افراد به این پرسش برخورده‌اند که آیا پول رایج ذخیره ارزش به حساب می‌آید؟ درپاسخ به شما می‌گویم که تورم بزرگترین مشکل پول است. باتوجه به اینکه ارزش واحدهای پولی رایج و ارزهای فیات در طول زمان کاهش میابد، نمی‌توان از تاثیر تورم در طولانی مدت غافل شد. از این رو کاهش ارزش پول در طول زمان با صفت حفظ ارزش و قدرت خرید در ذخیره ارزش در تضاد است.
باوجود این برخی از اقتصاددان‌ها همچنان براین باورند که پول ذخیره ارزش قدرتمندی می‌تواند باشد. این افراد معتقدند که روند کاهش ارزش پول در طول زمان کُند است. ویژگی‌هایی از قبیل نقدینگی چشمگیر، پذیرش گسترده، بخش پذیر بودن صفاتی و سهولت در جابجایی از جمله ویژگی‌هایی است که طرفداران ارزهای فیات برای ذخیره ارزش دانستن آن‌ها بیان می‌کنند. این درحالیست که ارز فیاتی نظیر دلار آمریکا با داشتن این صفات، فاقد ویژگی‌هایی نظیر کمیابی و حفظ قدرت خرید است.
آیا طلا نوعی ذخیره ارزش است؟
قرن‌های زیادی است که طلا به عنوان ذخیره ارزش معرفی می‌شود. قیمت طلا تقریبا ثابت بوده و نوسان‌های بی ثبات‌کننده و شدیدی را تجربه نمی‌کند و همواره ارزش آن افزایشی بوده است. سال‌هاست که سرمایه‌گذارها و نهادهای بزرگ به طلا اعتماد دارند. همچنین قیمت طلا تقریبا مستقل و بدون ارتباط معناداری با نوسان‌های بازارهای مالی است.
با وجود شرایط کنونی بازارهای مالی، طلا مقداری زیادی از ارزش خود را حفظ کرده و در مقایسه با دیگر دارایی‌ها کاهش قسمت کمتری داشته است. طلا نوعی دارایی کمیاب با عرضه محدود است و دارای فرآیند استخراج دشواری می‌باشد. در عین حال امکان خرید و فروش میزان اندکی از آن نیز ممکن است. این ویژگی‌ها موجب شده تا این دارایی یکی از مطرح‌ترین ذخایر ارزش در بین عموم معرفی گردد.
مزایای ارزهای دیجیتال و بیت کوین به عنوان Store Of Value
ارزهای دیجیتال در برابر تورم یکی از بهترین پوشش‌های درازمدت هستند. دلایل مختلفی برای چرایی تبدیل رمزارزها به ذخیره ارزش وجود دارد که عبارتند از:
عرضه محدود بیت کوین
بیت کوین اولین رمزارز بود و راه جدیدی را برای پرداخت به مردم معرفی نمود. علت تبدیل شدن بیت کوین به یکی از ذخایر ارزش قابل اعتماد، محدودیت عرضه کل آن به 21 میلیون واحد است که در معماری آن نهادینه شده است. با توجه به قانون سخت کدگذاری، این اطمینان وجود دارد که تعداد بیت کوین هرگز بیشتر از این مقدار نمی‌شود. باتوجه به عرضه محدود، تقاضا برای بیت کوین افزایش یافته و طی آن قیمت بیت کوین نیز بیشتر می‌شود. خاصیت کمیابی قابل اثبات و شناخته شده بیت کوین، یکی از مهم‌ترین دلایل برتری آن در مقایسه با دیگر ذخایر ارزش است. علاوه‌بر سختی استخراج بیت کوین، هاوینگ بیت کوین نیز از دیگر دلایل افزایش قیمت و محدودیت عرضه آن است.
حوزه قضایی جهانی
ارزهای فیات از لحاظ مرزهای جغرافیایی محدود می‌باشند، اما کریپتو هیچگونه مرزی ندارد. توکن‌ها و کوینها مبتنی بر شبکه‌های غیرمتمرکز جهانی به نام بلاکچین هستند. از این رو چه قصد استفاده از آن را در یک فروشگاه نزدیک منزل داشته باشید، چه انتقال آن به فردی در سمت دیگر جهان، امکان انجام آن تنها در چند دقیقه و یا ثانیه میسر شده است. این انعطاف، تقویت‌کننده ویژگی ارزهای دیجیتال به عنوان ذخیره ارزش است.
دشواری تولید بیت کوین
ماینیگ و استخراج بیت کوین همانند طلا نیاز به صرف انرژی و وقت زیادی دارد. درواقع استخراج بیت کوین نوعی لاتاری محسوب می‌شود و روشی دیجیتالی در کامپیوتر است که دشوار می‌باشد.
تقسیم پذیری آسان
دلار امکان بخش‌پذیری به 100 سنت را دارد، اما بیت کوین را می‌توان به 100 میلیون ساتوشی تقسیم نمود. در حالت مشابه، ارز دیجیتالی نظیر تتر نیز امکان تقسیم به یک میلیارد گیگاوی را دارد و هر گیگاوی (Gwei) نیز خود به یک میلیارد وی (wei) تقسیم می‌شود. از این رو برای پرداخت‌های کوچک، این ارزهای برتری دارند.
قابلیت حمل بیت کوین
یک ذخیره کننده ارزش باید قابلیت حمل داشته باشد تا افراد بتوانند برای ارائه خدمات یه یکدیگر و خرید کالا از آن استفاده کنند. هرچند برخی افراد طلا را به عنوان ذخیره ارزش در این مورد بهتر می‌دانند، اما بیت کوین در این حیطه حتی از طلا هم عملکرد بهتری داشته است. دارندکان بیت کوین قادرند ثروت چند تریلیون دلاری خود را روی دستگاه سخت افزاری و یا کیف پول دسکتاپ و … نگهداری نمایند. درحالیکه طلا در مقدار زیاد به هزینه و تلاش زیادی برای نگهداری نیاز دارد. بیت کوین را با کمترین هزینه و در زمانی کوتاه می‌توان به دورترین نقاط ارسال نمود.
قابلیت حمل بیت کوین
یک ذخیره کننده ارزش باید قابلیت حمل داشته باشد تا افراد بتوانند برای ارائه خدمات یه یکدیگر و خرید کالا از آن استفاده کنند. هرچند برخی افراد طلا را به عنوان ذخیره ارزش در این مورد بهتر می‌دانند، اما بیت کوین در این حیطه حتی از طلا هم عملکرد بهتری داشته است. دارندکان بیت کوین قادرند ثروت چند تریلیون دلاری خود را روی دستگاه سخت افزاری و یا کیف پول دسکتاپ و … نگهداری نمایند. درحالیکه طلا در مقدار زیاد به هزینه و تلاش زیادی برای نگهداری نیاز دارد. بیت کوین را با کمترین هزینه و در زمانی کوتاه می‌توان به دورترین نقاط ارسال نمود.
بیشتر بخوانید: استخراج بیت کوین و مزایا و معایب ماینینگ بیت کوین
ارزهای دیجیتال اخیرا مهمان بازارهای مالی جهانی شده‌اند و به تدریج جایگاه بسیار ویژه‌ای در بین اقتصاددان‌ها و سرمایه‌گذاران پیدا کرده‌اند. بیت کوین به عنوان اولین رمزارز و مادر کریپتوکارنسی‌ها بیشترین میزان سرمایه‌گذاری را دارد و استخراج بیت کوین راهکاری عالی برای کسب درآمد است.
اما در پاسخ به این سوال که آیا می‌توان این ارز را به عنوان ذخیره ارزش بیت کوین دانست؟ باید گفت درحالیکه بیت کوین به عنوان دارایی دیجیتالی عملکرد بسیار خوبی داشته است، اما هنوز هم برخی افراد به دلیل عمر نسبتا کوتاه آن، معتقدند نمی‌توان آن را به عنوان ذخیره ارزش درنظر گرفت.
مورد دیگری که علیه بیت کوین به عنوان Store Of Value مطرح می‌شود آن است که بیت کوین دارای نوسان بالایی است. با بررسی داده‌های تاریخی بیت کوین می‌توان دریافت که در برخی مواقع این رمزارز رشد قیمت بالایی داشته؛ اما در دیگر موارد با سقوط قیمتی نیز همراه بوده است. این موضوع اصل اولیه ذخیره ارزش بیت کوین را زیر سوال خواهد برد.
در نهایت کارشناسان ادعا می‌کنند که بیت کوین به عنوان فناوری قدیمی درواقع آغازگر عصر ارزهای دیجیتال به شمار می‌رود اما دارای نقص‌های فراوانی است. ارزهای جدید بسیاری از نواقص ارز دیجیتال بیت کوین را پوشش می‌دهند و با گذر زمان این ارز جایگاه خود را به عنوان پادشاه ارزهای دیجیتال از دست می‌دهد.
کارشناسان و تحلیلگران در پاسخ به این پرسش، پاسخ‌های متفاوتی دارند؛ برخی معتقدند بیت کوین نمی‌تواند به عنوان ذخیره ارزش محسوب شود درحالیکه بسیاری دیگر براین باورند که به دلیل ویژگی‌های بیت کوین این ارز را می‌توان نوعی Store Of Value درنظر گرفت.a
بیت کوین به دلیل دارا بودن ویژگی‌هایی از قبیل عرضه محدود یا کمیابی، انعطاف پذیری، قابل حمل بودن، تقسیم پذیری و تمرکززدایی و … می‌تواند گزینه مناسبی برای ذخایر ارزش به حساب آید.
مستغلات یکی از رایج‌ترین ذخیره‌های ارزش به سبب کاربرد و ملموس بودن آن‌هاست که در طول زمان معمولا افزایش ارزش دارد. اما از سویی به دلیل عدم جابجایی نمی‌توان آن‌ها را به عنوان Medium Of Exchange استفاده نمود.
